<div class="block-wrapper" type="paragraph"><p>Tôi là sinh viên mới ra trường nên rất mong có một công việc ổn định. Tôi tình cờ gặp ông ta ở nhà thờ. Sau đó, nhờ một người bạn dẫn dắt, tôi bắt đầu công việc chở khách du lịch, được trả 400k/ngày. Cũng trong dịp đó, có hai ông người Ấn Độ đến nói chuyện này nọ nghe rất kỳ lạ. Lúc đó, tôi cứ tưởng ông ta là người hiểu biết, có khả năng, nên tôi bắt đầu nghe theo để học hỏi.</p></div><div class="block-wrapper" type="paragraph"><p>Tôi với ông ta nói chuyện khá lâu. Từ những lời dạy dỗ ban đầu, dần dần chuyển sang đề cập tới tiền bạc, rồi nhắc đến cái bọn "Reborn". Sau đó, ổng bảo tôi đi đón khách quốc tế, nói sẽ trả 200 đô một lần. Tôi nghe vậy tưởng trúng số, liền chở ổng ra sân bay rồi chở về. May sao lúc đó hai ông khách đó cũng chịu trả tiền ăn uống này kia.</p></div><div class="block-wrapper" type="paragraph"><p>Trong lúc nói chuyện, ổng nói hôm sau sẽ có mấy ông già tới tiệm Reborn, kêu tôi qua đó nói chuyện, hứa trả 400k/ngày, còn nói nhiều khi sẽ được tiền bo thêm. Y như rằng, hôm sau ổng lại viện lý do covid bên Thái Lan nên dời qua tuần sau. Tôi lại tin, lại chờ. Cứ tới ngày hẹn thì ổng lại bịa ra một lý do mới để dời tiếp.</p></div><div class="block-wrapper" type="paragraph"><p>Để tôi tin hơn, ổng bắt đầu gửi mấy cái link bài viết về blockchain, nói rằng: “Mày đi theo tao, tao trả mày 100 đô”. Tôi tin sái cổ, về nhà hy sinh cả thời gian học để tìm hiểu mấy cái tiền ảo đó, gọi vốn, khởi nghiệp gì đó. Cả tuần lễ tôi cứ đi lòng vòng quanh những lời hứa suông.</p></div><div class="block-wrapper" type="paragraph"><p>Ổng rủ tôi đi quán 356 Trường Sa, mời tôi chai Revive với ly nước mía. Tôi lại tưởng ông ta là người sành điệu, có tiền đồ. Rồi bắt đầu một chiêu trò mới: “Tao quen bà Niolla bên Sui, bên Thảo Điền, có công việc lương cứng 15 triệu.” Tôi lại chờ đợi hết ngày này qua ngày khác. Ổng bảo: “Thứ Hai đi gặp bả thương lượng bàn bạc công việc.”</p></div><div class="block-wrapper" type="paragraph"><p>Tới ngày thì lại hẹn qua ngày khác. Hôm sau nữa lại nói đi sự kiện, sẽ gặp sếp Niolla để bàn việc. Tôi lại chở ổng đi. Tới nơi thì chỉ ngồi uống chay, ăn ké ở chỗ người khác, không đóng góp được gì. Mấy vé sự kiện toàn là săn trên mạng. Rồi ổng lại viện lý do bà ấy bận để hoãn tiếp. Tôi càng tin khi được mời ăn no bụng.</p></div><div class="block-wrapper" type="paragraph"><p>Sau đó, tôi còn được dắt về nhà đám giỗ chú của ổng. Có một cô người nước ngoài quen qua app Couchsurfing gì đó, nói là nhà đầu tư nước ngoài. Gặp mặt ăn uống xong, ông lại hẹn chiều nay sẽ có cuộc gặp với ông sếp người Đức. Nghe ổng kể, tôi còn tưởng như mô-típ văn hóa nước ngoài – sếp bao người mới ăn uống.</p></div><div class="block-wrapper" type="paragraph"><p>Nhưng rồi như kịch bản cũ: “Sếp có việc đột xuất, hai ngày nữa gặp lại chỗ khác nha.” Rồi ổng lại bảo: “Hai ông khách kia ăn gì đó bị đau bụng, đang nằm viện Việt Pháp. Mày có 300k không? Tao mua quà vô thăm họ.” Tôi lại móc tiền ra đưa, không do dự.</p></div><div class="block-wrapper" type="paragraph"><p>Tới chiều, ổng chạy qua gần chỗ tôi, nói: “Sếp mới đưa tiền đãi mày đi ăn”, rồi kêu thêm thằng Luân ra chơi. Tôi ngồi nghe ổng kể chuyện đời nhảm nhí rồi ổng đi về.</p></div><div class="block-wrapper" type="paragraph"><p>Mấy ngày sau, ổng lại bảo: “Bên blockchain nó có luật, mày không biết gì thì chỉ được thực tập thôi, không có lương. Nhưng nhờ tao quen tay trong nên mày mới có cơ hội.” Rồi ổng lại hẹn đi các sự kiện giống hệt nhau, với mục đích là để người ta thấy tôi đi cùng ổng cho tăng thêm “uy tín”.</p></div><div class="block-wrapper" type="paragraph"><p>Chứ thực ra, nhìn ông ta không khác gì người tự kỷ: người hôi, quần áo lôi thôi như người sống lang thang, đâu có đáng để tin tưởng. Ấy vậy mà tôi lại tôn sùng ổng như thần tượng.</p></div><div class="block-wrapper" type="paragraph"><p>Hôm đó trong quán cà phê, khi không thể nói dối thêm, ổng hẹn tôi ra ngoài rồi nói: “Thằng sếp đó đang bận đi làm giấy tờ này nọ, nên chưa thể tới được, mày…”&nbsp;<br><br></p></div><div class="block-wrapper" type="paragraph"><p>Ông ta hẹn tôi đi một sự kiện. Tôi chở ổng từ ở Quận 1 qua Quận 3 để tham gia một sự kiện gần Nhà Văn hoá. Tới nơi, ổng bảo tôi giữ đồ, rồi đi vệ sinh các kiểu. Sau đó, hai đứa vào trong, uống được ly nước rồi ngồi nghe mấy thứ linh tinh như blockchain, công nghệ, bắt in – back and… nói chung là mấy thứ ba xàm ba láp.</p></div><div class="block-wrapper" type="paragraph"><p>Rồi cũng gặp vài ông kia nói năng lung tung, chẳng có gì thật sự thuộc về mình cả. Toàn là đi cho biết thôi. Sau đó, ổng hẹn tôi đứng trước một cái ghế để ngồi nghe tiếp. Ổng nói: “Mày là thằng mới vào blockchain nên phải chờ người ta làm giấy tờ này nọ cho mày. Ngày mai chắc chắn người ta sẽ email, gọi điện để mày đi làm. Tao hứa danh dự với mày.”</p></div><div class="block-wrapper" type="paragraph"><p>Rồi sao? Ngày mai tới, tôi lại tiếp tục chờ. Chờ hoài, chờ dài cổ tới cái sự kiện thứ ba – lần này là đi tới cái gì đó của Solana. Cũng nghe đọc, tưởng đâu sắp được làm, được phát tài liệu này nọ. Ai ngờ ổng chỉ biết ba hoa, không biết làm gì cả. Cục mạng để đâu cũng không biết, gõ bàn phím thì chỉ gõ bằng hai ngón. Rốt cuộc chả có gì ra hồn.</p></div><div class="block-wrapper" type="paragraph"><p>Sau đó, ổng bắt đầu dụ tôi làm mấy cái bên Spider-Man, Viettel gì đó. Ổng còn lấy ông Thắng – giám đốc công ty nào đó – ra làm trò cười, bảo công ty đang xuống dốc, cần ổng đứng ra thương lượng với chính phủ Pháp để ký hợp đồng. Rồi bảo tôi phụ trách việc dạy văn hoá cho 20 thực tập sinh người Pháp sẽ qua, vì tụi nó không biết nói tiếng Anh.</p></div><div class="block-wrapper" type="paragraph"><p>Ổng còn tạo một cái tài khoản clone tên là Long gì đó, nhắn tin với tôi để khiến tôi tin tưởng hơn. Tôi thiệt ngu, tin ổng. Sau đó đi gặp cái bọn cờ Đông Sơn gì đó, cũng toàn thứ ảo, không có cái nào thật.</p></div><div class="block-wrapper" type="paragraph"><p>Ổng xoay tôi như chong chóng, hứa hẹn, lừa dối đủ kiểu. Tôi chẳng có thời gian, nhưng cứ phải chờ đợi, chẳng làm được gì. Lúc thì hứa lương 14 triệu, lúc thì nói chính phủ Pháp sẽ nâng cấp laptop, điện thoại cho tôi.</p></div><div class="block-wrapper" type="paragraph"><p>Tôi còn chở ổng đi gặp mấy người bên “cao shopping” gì đó, rồi tôi phải trả tiền cho tụi nó. Xong ổng dẫn tôi qua cái khách sạn nào đó, nói mấy câu tào lao như "để em ngủ ngon". Trong khi tiền bạc thì không có, còn ăn nói y như thật.</p></div><div class="block-wrapper" type="paragraph"><p>Cả 3 tháng trời tôi bị dắt mũi, hẹn lên hẹn xuống cả chục lần, mà toàn bị từ chối. Tôi thật sự kinh tởm cái kiểu người cứ lấy “danh dự” ra nói, rồi hứa cho tôi việc này nọ, bắt tôi chở đi khắp nơi mà cuối cùng toàn là dối trá. Ổng làm tôi với người ngoài nhìn vô chẳng khác gì hai kẻ mất trí. Ổng là người tự kỷ, không giao tiếp bình thường được. Chơi với người như vậy, riết rồi tôi cũng cảm thấy mình phát bệnh.</p></div><div class="block-wrapper" type="paragraph"><p>Cảm ơn anh đã cho em 1 bài học- em hi vọng là sẽ không gặp anh hay nói cái gì liên quan tới nhau hơn mắc công anh tới nhà thờ mà nói láo thì nghiệp lắm. Làm ơn đi anh</p></div>

<div class="block-wrapper" type="header"><h1></h1></div><div class="block-wrapper" type="paragraph"><p>Không phải nơi nào cũng là kinh thành. Không phải ai cũng làm vua, làm chúa. Lịch sử thường được viết bằng tên tướng lĩnh và mốc thời gian, nhưng đôi khi, điều khiến tôi day dứt lại nằm ở những vùng đất không ai gọi tên, ở những con người sống giữa ranh giới – không thuộc về bên nào cả.</p></div><div class="block-wrapper" type="paragraph"><p>Giữa cuộc phân tranh Trịnh – Nguyễn kéo dài gần hai thế kỷ, có một vùng đất đặc biệt – xứ Quảng Trị, nơi sông Gianh chảy lặng lẽ như vết cắt chia đôi tổ quốc. Ở đó, người dân không đánh nhau, nhưng sống trong chờn vờn của hai thế lực, cày ruộng trong tầm bắn, nuôi con giữa những lệnh trưng binh trái ngược – và giữ gìn một bản sắc riêng, lặng lẽ, âm thầm như bùn đất.</p></div><div class="block-wrapper" type="image"><img src="/api/v1/media/b5e1f662b8a46ecc63cc730f5d79998e53a46385ab0ddbbb3ba2bf11df250020.png"alt="image.png"style="max-width: 100%;"></div><div class="block-wrapper" type="header"><h2>?️ Một dòng sông chia hai thế lực – và chia cả phận người</h2></div><div class="block-wrapper" type="paragraph"><p>Sông Gianh – nhìn trên bản đồ chỉ là một nhánh nước nhỏ – nhưng trong lịch sử dân tộc, nó từng là biên giới chia đôi đất nước gần 150 năm. Phía Bắc là Trịnh – quyền uy ngoài Thăng Long. Phía Nam là Nguyễn – đất Thuận Hóa, sắc phong nhưng đầy mưu toan.</p></div><div class="block-wrapper" type="paragraph"><p>Tôi từng đứng ở bờ Nam sông Gianh, nhìn về phía Bắc – nơi chỉ cách vài trăm mét nhưng là một thế giới khác về chính quyền, cách thu thuế, lối ăn mặc, thậm chí cả kiểu dựng nhà. Người dân nơi đây không thuộc về Trịnh, cũng không hoàn toàn theo Nguyễn. Họ sống như cỏ – mọc giữa kẽ đá, gió chiều nào cũng phải nghiêng đầu theo đó.</p></div><div class="block-wrapper" type="header"><h2>? Không ai kể về mẹ tôi – người đàn bà Quảng Trị thế kỷ XVII</h2></div><div class="block-wrapper" type="paragraph"><p>Sử sách nói nhiều về trận Đàng Trong – Đàng Ngoài, về Trịnh Tùng, Nguyễn Phúc Nguyên, những trận đánh năm 1627, 1648… Nhưng không ai kể về mẹ tôi, nếu mẹ tôi là một người đàn bà Quảng Trị thế kỷ XVII, chồng đi lính cho họ Trịnh, con bị bắt đi phu cho họ Nguyễn. Không ai viết sử cho người gặt lúa trong sợ hãi, che con bằng tay khi hai bên bắn nhau qua ruộng. Không ai ghi lại tiếng thở dài của người trồng cau, dệt lụa, thắp đèn dầu bên bờ sông Gianh – nơi mỗi lần thủy triều lên là lo sợ quân bên kia vượt sông cướp phá.</p></div><div class="block-wrapper" type="header"><h2>? Những ngôi chùa, tiếng chiêng và sự bình an tự khâu lại</h2></div><div class="block-wrapper" type="paragraph"><p>Điều khiến tôi kinh ngạc là người dân vùng ranh giới lại giữ gìn văn hóa rất tốt. Chùa làng không theo hoàn toàn kiểu Bắc – cũng chẳng giống Trung. Áo tứ thân lẫn với áo ngũ thân, ngôn ngữ lẫn lộn “răng – mô – rứa” với “mần chi đó”, câu hò không thuần Nam cũng chẳng Bắc. Chính sự giao thoa đó làm nên bản sắc văn hóa Quảng Trị: chịu đựng, ít nói, sâu sắc, biết cười dù gió thổi hai chiều.</p></div><div class="block-wrapper" type="paragraph"><p>Tôi từng đọc trong một cuốn bi ký cổ ở chùa Sùng Phúc (Hải Lăng – Quảng Trị):“Chúng ta không chọn được chúa, nhưng chọn được cách sống. Dẫu bên nào thắng, nhà này vẫn thờ Phật, trồng cau, gói bánh.” Câu ấy như lời phản kháng không cần súng đạn, nhưng đủ sức mạnh giữ lại linh hồn cho cả vùng đất.</p></div><div class="block-wrapper" type="header"><h2>? Lịch sử là vết chép của quyền lực, còn ký ức là vết khâu của dân thường</h2></div><div class="block-wrapper" type="paragraph"><p>Có một điều mà tôi nghĩ mãi: lịch sử chính thống thường không viết về vùng ranh giới, về những người không thuộc về bên thắng hay bên thua. Nhưng chính họ mới là người giữ cho đất nước không rách hẳn. Chính họ – những nông dân hai bên sông Gianh – đã gánh chịu tất cả mà không được gọi tên.</p></div><div class="block-wrapper" type="paragraph"><p>Khi hai chúa bắt đầu ngừng giao tranh, hòa ước ngầm được lập, họ vẫn là những người vẫn phải tiếp tục trồng lúa trên đất cũ, gả con qua bờ kia, hát hò với người từng là “địch”.</p></div><div class="block-wrapper" type="header"><h2>Đất nước không chỉ tồn tại nhờ chiến thắng, mà còn nhờ ký ức không ai ghi lại</h2></div><div class="block-wrapper" type="paragraph"><p>Tôi không phủ nhận giá trị của các chúa Trịnh – Nguyễn. Nhưng tôi nghĩ, một phần đất nước này tồn tại được là nhờ vào những người dân vùng ranh giới – những người sống như thể không có lịch sử, nhưng thực ra đang sống để vá lại những mảnh lịch sử bị rách.</p></div><div class="block-wrapper" type="paragraph"><p>Họ không xưng bá, không lập triều, không có niên hiệu, nhưng lại có một điều mà ít triều đại nào giữ nổi:</p></div><div class="block-wrapper" type="paragraph"><p>Sự lặng im không nhu nhược – mà là cách bảo vệ gốc rễ.</p></div><div class="block-wrapper" type="paragraph"><p>Và nếu có lần nào bạn về lại Quảng Trị, hãy đứng bên sông Gianh, nhắm mắt lại. Có thể bạn sẽ nghe thấy tiếng cối giã gạo, tiếng võng đưa và cả tiếng thở dài từ một thế kỷ không ai còn nhớ.</p></div>

<div class="block-wrapper" type="header"><h2></h2></div><div class="block-wrapper" type="paragraph"><p>Sau ba năm bôn ba, năm 1888, ông bị phản bội và bắt tại Quảng Bình. Pháp đưa ông sang Alger – thủ phủ của Algérie thuộc Pháp – với hy vọng ông sẽ chìm trong quên lãng, như một vết mực đã phai.Thế nhưng, chính tại Alger, di sản của ông bắt đầu định hình – không phải bằng vương quyền, mà bằng nghệ thuật. Ông học vẽ. Ông học điêu khắc. Không ai dạy ông phải giữ lấy hồn Việt bằng gỗ và sơn dầu, nhưng có lẽ chính sự lưu đày đã thôi thúc ông níu lấy ký ức, như người ta bám lấy một mảnh áo cũ giữa sa mạc.</p></div><div class="block-wrapper" type="image"><img src="https://luhanhvietnam.com.vn/du-lich/vnt_upload/news/09_2022/kham-pha-thu-do-Algiers-Algeria.jpg"alt=""style="max-width: 100%;"></div><div class="block-wrapper" type="paragraph"><p>Tác phẩm nổi tiếng nhất của ông có lẽ là bức "Bán thân nam tử suy tư", một pho tượng gỗ tạc hình người đàn ông trầm mặc, tay đặt lên cằm. Gương mặt người ấy không rõ nét – như thể là mọi người, nhưng tôi luôn nghĩ đó là chính ông. Không có vương miện, không có bệ đỡ, chỉ có ánh mắt như nhìn về Đông Dương xa thẳm. Có lần, trong một buổi trò chuyện hiếm hoi, bà Aline Leblond – cháu gái ông – kể rằng ông vẽ rất nhiều cây, và cây nào cũng không có gốc. Tôi lặng người. Phải chăng đó là cách ông mô tả chính mình – bị nhổ khỏi đất mẹ, nhưng vẫn cố sống, cố vươn lá?</p></div><div class="block-wrapper" type="header"><h2>&nbsp;Nghệ thuật như một lá thư gửi về cố hương</h2></div><div class="block-wrapper" type="paragraph"><p>Vua Hàm Nghi không viết nhiều. Nhưng ông để lại hàng chục bức tranh, tượng, ký hiệu H.A.G trên mỗi tác phẩm – viết tắt tên mình: Hàm Nghi. Không ai phong ông là họa sĩ. Cũng chẳng có học viện nào công nhận ông. Nhưng tôi tin rằng, nghệ thuật của ông không nhằm để trưng bày – mà là để nhớ. Để gìn giữ. Để đối thoại thầm lặng với đất nước mà ông không thể quay về. Tôi từng nhìn thấy một bức tranh của ông được trưng bày tại Huế – bức “Phong cảnh Alger mùa đông”. Chẳng có gì cầu kỳ: một con đường hẹp, hàng cây trụi lá, bầu trời xám. Nhưng ẩn dưới ấy là sự quạnh hiu của một người xa quê đến mức mọi mùa đông đều giống như tết vắng.<br>?️ Văn hóa là di sản không cần vương miện</p></div><div class="block-wrapper" type="paragraph"><p>Vua Hàm Nghi chết như một thường dân, chôn tại nghĩa trang Saint Eugène, Alger. Không quốc tang. Không quốc kỳ phủ lên quan tài. Nhưng nếu một đời người có thể đo bằng di sản tinh thần, thì ông xứng đáng được gọi là người gìn giữ hồn Việt giữa sa mạc. Ông không để lại một cung điện, nhưng để lại một thông điệp: rằng văn hóa không cần phải to lớn, không cần lăng tẩm hay đền đài – chỉ cần một con người biết giữ lấy nó bằng cả cuộc đời. Trong một thế giới mà nhiều người bị cuốn theo thực dụng, Hàm Nghi chọn sống thanh bần nhưng không đánh mất bản sắc. Có lẽ ông hiểu: nếu không giữ được văn hóa, thì dù có giữ được ngai vàng, cũng chỉ là cái xác không hồn của một quốc gia.<br><b>Hàm Nghi – vị vua cuối cùng giữ nghệ thuật như giữ quê hương</b> Từ Tân Sở đến Paris, từ rừng sâu Quảng Trị đến trời Âu lạnh giá, Hàm Nghi đã sống không phải như một người lưu đày – mà như một người giữ hồn Việt bằng cách âm thầm nhất.Tôi không viết bài này để ca ngợi ông như một vị thánh. Mà chỉ để nhắc: có những vị vua không cần ngôi báu, không cần quân thần, mà vẫn khiến người đời sau cúi đầu vì sự cao quý của tâm hồn. Và có những di sản không được tạc vào đá, mà được khắc bằng lòng trung nghĩa và nỗi nhớ.</p></div>

<div class="block-wrapper" type="paragraph"><p><br></p></div><div class="block-wrapper" type="paragraph"><p>Mỗi sáng mở điện thoại, tôi thấy một Việt Nam khác. Một Việt Nam đầy bất an. Không phải những bức ảnh du lịch sống ảo, không phải nụ cười trong các video viral, mà là những bản tin dồn dập:<br>Lại một vụ bắt hàng giả. Lại một trận mưa đá. Lại một chiếc thuyền chìm giữa vịnh xanh.</p></div><div class="block-wrapper" type="image"><img src="/api/v1/media/c7bebaa9d05cbe7fd2de37337a9de18eeb1bc43d076c9bf3a7fe8a2d622c04a4.png"alt="image.png"style="max-width: 100%;"></div><div class="block-wrapper" type="paragraph"><p>Tôi chợt tự hỏi: Bình yên mà chúng ta quen thuộc, đang ở đâu?<br>? Khi con người tự phá hủy niềm tin của nhau</p></div><div class="block-wrapper" type="paragraph"><p>Thật đau lòng khi phải thừa nhận: Có những điều không đến từ thiên tai, mà đến từ chính chúng ta.<br>Tôi từng tin rằng, dù có khó khăn, người Việt vẫn chân thật, vẫn tử tế. Nhưng bây giờ, giữa thời đại mọi thứ đều có thể “làm giả”, niềm tin trở nên xa xỉ. Có gì đáng sợ hơn việc bạn mua một hộp thuốc và không biết liệu đó là thuốc thật hay thuốc giả? Có gì đau lòng hơn khi thực phẩm dành cho trẻ em lại chứa toàn hóa chất rẻ tiền? Và rồi người ta vẫn bán, vẫn kiếm lời, vẫn cười – mặc kệ sinh mạng ai đó có thể đánh đổi.<br>Chúng ta đang sống trong một thời đại mà sự thật cũng cần kiểm định.<br>?️ Khi thiên nhiên cũng giận dữ Không biết có phải do con người sống vội vàng, tàn nhẫn với đất trời mà bây giờ, trời cũng nổi giận? Tôi từng ngồi trên tàu giữa Vịnh Hạ Long – vịnh xanh, trời lặng, đá vôi đứng sừng sững như thần linh canh giữ. Ấy vậy mà chỉ một cơn giông kéo tới, trong chưa đầy 10 giây, con tàu Wonder Sea lật úp, kéo theo 35 người chìm xuống đáy biển, 4 người mãi mãi mất tích, trong đó có một em bé 5 tuổi chưa từng biết thế nào là sợ hãi.<br>Tôi nhìn những con số ấy mà cảm thấy nghẹt thở. Không phải vì nó khủng khiếp – mà vì nó quá im lặng. Không tiếng kêu cứu, không lời báo trước. Chỉ một cơn gió – rồi tan biến tất cả.<br>Có những chuyến đi bắt đầu bằng tiếng cười, nhưng kết thúc bằng sự im lặng của đại dương.<br>Sống trong một đất nước đang oằn mình vì giông bão. Bão số 3 đang kéo đến. Gió mạnh cấp 11. Sóng cao 6 mét. Hơn 200.000 người sẵn sàng sơ tán. Tin nhắn cảnh báo đến dồn dập, nhưng tôi biết, sẽ vẫn có người chủ quan. Sẽ có người vẫn ra biển. Sẽ có người nghĩ: “Chắc không đến nỗi đâu.”</p></div><div class="block-wrapper" type="paragraph"><p><b>Chúng ta quen với việc sống sót, nên đôi khi quên mất cách phòng ngừa.</b></p></div><div class="block-wrapper" type="paragraph"><p>Tôi viết bài này vì tôi sợ, Tôi không viết để câu like. Tôi viết vì tôi thật sự thấy lo.</p></div><div class="block-wrapper" type="paragraph"><p>Lo cho bạn bè, cho người thân, cho chính tôi – những người vẫn ngày ngày bước ra đường như không có gì xảy ra. Tôi muốn bạn đọc dừng lại vài giây, hỏi bản thân:</p></div><div class="block-wrapper" type="paragraph"><p>Mình đang sống cẩn thận chưa? Mình có còn tin người quá dễ? Mình có xem nhẹ cảnh báo thời tiết, khuyến cáo an toàn?<br>Tôi đã từng làm vậy. Và bây giờ, tôi thấy mình ngây thơ đến nguy hiểm.</p></div><div class="block-wrapper" type="paragraph"><p>? Sau cơn mưa – liệu trời có thật sự sáng?</p></div><div class="block-wrapper" type="paragraph"><p>Tôi vẫn muốn tin, rằng những gì xảy ra những ngày qua là lời nhắc nhở nghiêm khắc của số phận. Nếu còn lại gì sau bão giông, tôi mong đó là sự tỉnh thức. Nếu còn điều gì vớt được sau những cái chết, tôi mong đó là một xã hội biết sống chậm lại, cẩn thận hơn, yêu thương hơn. Đừng để bài học nào phải trả giá bằng máu, bằng nước mắt, bằng cả một chuyến đi không bao giờ trở về.</p></div><div class="block-wrapper" type="paragraph"><p><b>Việt Nam đang biến động – nhưng nếu mỗi người cùng giữ lấy một phần trách nhiệm, có thể rồi bình yên sẽ quay lại. Một ngày nào đó, sau cơn mưa, trời sẽ sáng. Và sáng đẹp hơn bao giờ hết.</b></p></div>

<div class="block-wrapper" type="header"><h1></h1></div><div class="block-wrapper" type="paragraph"><p>Trong những trang sử lặng lẽ nhất của Việt Nam hiện đại, có một chương nhỏ nhưng khiến người ta day dứt – chương mang tên lưu đày. Vua Hàm Nghi – người từng lãnh đạo phong trào Cần Vương, bị thực dân Pháp lưu đày sang Algérie năm 1889. Ông sống suốt hơn nửa thế kỷ nơi đất khách và mất tại đó vào năm 1944.<br>Thế nhưng, di sản và ký ức về ông không mất đi. Nó âm thầm được gìn giữ bởi một người cháu gái, sinh ra tại Pháp, không nói tiếng Việt, nhưng mang trong mình một tình cảm đặc biệt với quê hương mà bà chưa từng đặt chân đến.<br>Người ấy tên là Aline Leblond – người cháu ngoại duy nhất được công khai của vua Hàm Nghi.</p></div><div class="block-wrapper" type="header"><h2>Bà là ai – và vì sao chúng ta nên biết đến bà?</h2></div><div class="block-wrapper" type="paragraph"><p>Aline Marie Odette Leblond sinh năm 1932 tại Pháp. Bà là con gái của công chúa Như Mai – tên Việt của Marie Yvonne Jeanne Lào, con gái đầu lòng của vua Hàm Nghi và phu nhân Marcelle Laloë. Cha bà là Georges Leblond – một người Pháp trí thức, có học vấn.</p></div><div class="block-wrapper" type="image"><img src="/api/v1/media/690d9b015c5277296628c54e9301ca2d8d214cdfb4740402eed9d67b0bd92043.png"alt="image.png"style="max-width: 100%;"></div><div class="block-wrapper" type="paragraph"><p>Từ nhỏ, bà sống trong một gia đình mà họ Nguyễn Phúc chỉ tồn tại qua lời kể, qua những bức tranh không tên, qua những pho tượng gỗ khắc lặng lẽ trong xưởng nhỏ ở Algérie. Bà lớn lên trong bối cảnh Thế chiến thứ hai vừa kết thúc, thế giới đang tái thiết, và ký ức về Đông Dương chỉ là những dòng mực nhòe trong sách lịch sử Pháp.</p></div><div class="block-wrapper" type="paragraph"><p>Thế nhưng, trong căn nhà ấy, một phần hồn Việt vẫn lặng lẽ hiện diện – qua ánh mắt người mẹ mang nét Á Đông, qua những tác phẩm nghệ thuật của ông ngoại treo trên tường, và qua sự im lặng đầy tôn kính của cả gia đình khi nhắc đến cái tên: “ông vua bị lưu đày.”</p></div><div class="block-wrapper" type="header"><h2>Những bức tranh thay lời kể</h2></div><div class="block-wrapper" type="paragraph"><p>Khi trưởng thành, bà Aline phát hiện ra một kho tác phẩm nghệ thuật đặc biệt – tranh vẽ, tượng gỗ, tượng thạch cao – do chính vua Hàm Nghi tạo tác. Tất cả đều mang dấu ấn trầm mặc, cô đơn, nhưng đầy chất suy tưởng.<br>Và rồi, điều đặc biệt hơn nữa là: trên mỗi tác phẩm, ông đều ký “H.A.G” – Hàm Nghi. Không phải “roi de l’Annam”, không phải “exiled king” (vua bị lưu đày), mà là tên thật – tên Việt – như một cách ông tự xác định mình: mãi là người Việt Nam.<br>Bà Aline hiểu rằng, mình không thể để những di sản ấy bị lãng quên trong nhà kho, hay trở thành hàng đấu giá trong các sàn nghệ thuật phương Tây. Bởi vậy, từ đầu những năm 2000, bà bắt đầu thực hiện điều mà không nhiều người cháu phương Tây nào làm: trả lại di sản cho đất mẹ.</p></div><div class="block-wrapper" type="header"><h2>?️ Hành trình đưa tác phẩm trở về quê hương</h2></div><div class="block-wrapper" type="paragraph"><p>Năm 2002, lần đầu tiên, công chúng Việt Nam được tận mắt chứng kiến những bức tranh và tượng do vua Hàm Nghi sáng tác, được bà Aline Leblond trao tặng cho Bảo tàng Mỹ thuật Cung đình Huế. Đây là một sự kiện xúc động: di sản của vị vua bị lưu đày 113 năm trước, nay trở về nơi ông từng sinh ra.<br>Tôi từng đọc lời của một nhà nghiên cứu Huế kể lại, rằng khi nhận tranh, các cán bộ bảo tàng đã lặng người. Không phải vì giá trị vật chất, mà vì trong những nét bút ấy, họ nhìn thấy hồn Việt không tan chảy giữa xứ người.<br>Những tác phẩm như Chân dung một người đàn ông trầm ngâm, Khối tượng bán thân tự họa, hay Phong cảnh Alger mùa đông – tất cả đều không mang màu sắc cung đình, mà đậm chất suy tư, bình dị, và rất “người.” Bà Aline không chỉ trao tranh, bà trao lại ký ức, trao lại một phần linh hồn chưa kịp hồi hương của vị vua kháng chiến.</p></div><div class="block-wrapper" type="header"><h2>Mong ước đưa ông ngoại về Huế</h2></div><div class="block-wrapper" type="paragraph"><p>Bức tranh lớn hơn mà bà Aline từng vẽ nên không nằm trên khung gỗ – mà nằm trong một lá thư, gửi tới các cơ quan ngoại giao và văn hóa Việt Nam: nguyện vọng được đưa hài cốt của ông ngoại – vua Hàm Nghi – về quê hương.<br>Người Pháp không cấm điều này. Chính phủ Việt Nam sẵn lòng tiếp nhận. Nhưng những rào cản về luật pháp, ý kiến trong gia đình, và thủ tục quốc tế... vẫn khiến mong muốn ấy dang dở. Đến nay, ông vẫn yên nghỉ tại nghĩa trang Thánh Eugène (Alger) – bên cạnh vợ và không xa căn nhà ông từng sống.<br>Tuy nhiên, với tôi, điều đáng quý nhất không phải là việc hài cốt đã trở về hay chưa, mà là tấm lòng của một người cháu gái nơi trời Tây – người vẫn đau đáu về một người ông mà bà chưa từng thấy cầm gươm, nhưng luôn cảm nhận được ánh sáng từ ký ức ông để lại.</p></div><div class="block-wrapper" type="header"><h2>Lời kết: Dòng máu Việt không cần ở gần để chảy mãi</h2></div><div class="block-wrapper" type="paragraph"><p>Trong một thế giới nơi mọi thứ trôi rất nhanh – kể cả quá khứ – việc một người cháu ngoại như Aline Leblond chọn gìn giữ ký ức về vua Hàm Nghi, chọn trả lại di sản cho Việt Nam, và chọn kể lại câu chuyện một cách chân thành, là điều khiến tôi vô cùng trân trọng.<br>Bà không mang họ Nguyễn Phúc, không sinh ra tại Huế, không nói tiếng Việt, không khoác áo dài. Nhưng bà gìn giữ văn hóa Việt bằng cách riêng của mình: không để cho những gì đẹp đẽ nhất của ông ngoại chìm vào quên lãng.<br>Tôi tin rằng, trong tim bà, Việt Nam không phải là một đất nước xa xôi – mà là một ký ức thiêng liêng được giữ bằng tình thân.<br>Và tôi cũng tin rằng, mỗi lần có người nhắc tên vua Hàm Nghi, đâu đó trong căn nhà cũ ở Pháp hay Bỉ, một người cháu gái từng lặng thầm gìn giữ di sản ấy, sẽ mỉm cười.</p></div>

<div class="block-wrapper" type="header"><h1></h1></div><div class="block-wrapper" type="paragraph"><p>Có những người rời bỏ ngai vàng vì quyền lực, có những người mất ngai vàng vì chiến tranh. Nhưng cũng có người rời bỏ ngai vàng vì nhân dân. Với tôi, vua Hàm Nghi không chỉ là một ông vua kháng chiến, mà là một biểu tượng đẹp – đẹp trong sự lựa chọn, trong lặng lẽ, và cả trong cách ông sống phần đời còn lại giữa đất trời xa xứ mà không bao giờ quên cội nguồn.</p></div><div class="block-wrapper" type="paragraph"><p>Tôi không biết có mấy ai còn nhớ rằng, khi phát Chiếu Cần Vương kêu gọi toàn dân giúp vua cứu nước, ông mới chỉ 13 tuổi. Một đứa trẻ tuổi thiếu niên, vừa bước vào cung đã phải bước ra chiến địa. Thật khó tưởng tượng.</p></div><div class="block-wrapper" type="header"><h2>Một vị vua tuổi thiếu niên – và bài học đầu đời mang tên: lưu vong</h2></div><div class="block-wrapper" type="paragraph"><p>Năm 1885, giữa khói lửa xâm lược từ thực dân Pháp, vua Hàm Nghi bị buộc phải rời khỏi Kinh thành Huế. Ông không mang theo quyền lực, cũng không mang theo triều thần đông đảo. Ông chỉ có bên mình Tôn Thất Thuyết, vài binh sĩ trung thành và một tinh thần cứng như thép non.</p></div><div class="block-wrapper" type="image"><img src="/api/v1/media/31d99b26f411130af4b73ddf3dae6bc908550fe81a7e5c2ebfebd0ee0d629fb5.png"alt="image.png"style="max-width: 100%;"></div><div class="block-wrapper" type="paragraph"><p>Chiếu Cần Vương ra đời trong hoàn cảnh ấy – kêu gọi toàn dân "giúp vua chống giặc", nhưng thực chất là giúp nước thoát khỏi nỗi nhục mất chủ quyền. Từ Quảng Trị đến Nghệ An, từ Thanh Hóa đến Bình Định, hàng loạt nghĩa sĩ hưởng ứng. Cái tên Hàm Nghi trở thành ngọn cờ chính nghĩa, dẫu ông chưa bao giờ thực sự cầm quân hay giảng chiến lược.</p></div><div class="block-wrapper" type="paragraph"><p>Điều khiến tôi cảm động, không phải là ông đánh bao nhiêu trận, mà là việc một cậu bé 13 tuổi đã gánh trên vai cả giang sơn. Đó không phải là lựa chọn – mà là định mệnh. Và ông chấp nhận định mệnh ấy không một lời than thân.</p></div><div class="block-wrapper" type="header"><h2>Bị bắt – nhưng không đầu hàng</h2></div><div class="block-wrapper" type="paragraph"><p>Ba năm sau, giữa núi rừng hiểm trở, Hàm Nghi bị phản bội. Ông bị tay sai của Pháp bắt sống và giải về kinh. Pháp không giết ông. Họ biết nếu chém đầu ông, cả nước sẽ bùng lên như lửa rừng. Thế nên, họ chọn cách trục xuất ông khỏi đất nước – lưu đày sang Alger (Algérie), một nơi rất xa, nơi ông sẽ không thể nhìn thấy quê hương, cũng chẳng thể nghe được tiếng Việt ngoài chính tâm trí mình.</p></div><div class="block-wrapper" type="paragraph"><p>Ở tuổi 18, vua Hàm Nghi rời khỏi Việt Nam – và không bao giờ trở về. Nhưng điều khiến tôi không khỏi khâm phục, là dù bị đưa đi hàng vạn dặm, ông không để lòng mình trôi xa theo sóng biển.</p></div><div class="block-wrapper" type="header"><h2>Người làm vua – rồi làm nghệ sĩ</h2></div><div class="block-wrapper" type="paragraph"><p>Ở Alger, ông sống lặng lẽ. Không xa hoa, không đòi hỏi. Ông học hội họa, làm điêu khắc. Những bức tượng bằng gỗ, bằng đá ông tạo nên mang vẻ cô đơn, trầm mặc – như chính cuộc đời ông.</p></div><div class="block-wrapper" type="paragraph"><p>Người ta kể rằng, ông thường chỉ ký vào tranh 3 chữ cái: H.A.G – viết tắt của Hàm Nghi. Không ghi vua, không ghi họ Nguyễn, không nhắc gì đến quyền lực. Nhưng 3 chữ ấy đủ để ông giữ lại gốc rễ, giữa một vùng đất hoàn toàn xa lạ.</p></div><div class="block-wrapper" type="paragraph"><p>Dù lấy vợ người Pháp, sống trong một xã hội Pháp thuộc, ông không chọn sống như người Pháp, mà vẫn gìn giữ phong cách Việt – từ cách ăn uống đến cách cư xử. Và dù sinh con, có cháu, ông không bao giờ cho phép ký ức về đất mẹ bị xóa nhòa.</p></div><div class="block-wrapper" type="header"><h2>Không có lăng, không có tượng, chỉ còn ký ức</h2></div><div class="block-wrapper" type="paragraph"><p>Vua Hàm Nghi mất năm 1944, tại Algérie, giữa Thế chiến thứ hai. Ông không có lăng mộ như các vua Nguyễn ở Huế. Không có đền đài, cũng không có lễ tang quốc gia. Ông được chôn trong một nghĩa trang người Pháp, chỉ với một tấm bia nhỏ ghi tên. Nhưng tôi tin – và nhiều người cũng tin – rằng ông được yên nghỉ trong lòng người dân, trong sử sách, trong sự nể trọng của hậu thế.</p></div><div class="block-wrapper" type="header"><h2>Vì sao chúng ta nên nhớ đến ông?</h2></div><div class="block-wrapper" type="paragraph"><p>Tôi từng đọc đâu đó rằng: “Không phải ai sinh ra làm vua cũng xứng đáng làm người lãnh đạo, nhưng ai dám rời bỏ ngai vàng vì dân tộc thì xứng đáng được ghi nhớ.” Hàm Nghi là như vậy.</p></div><div class="block-wrapper" type="paragraph"><p>Ông không giành lại được giang sơn. Nhưng ông giữ lại được danh dự của một đất nước, giữa thời khắc đen tối nhất. Ông không giành thắng lợi quân sự. Nhưng ông truyền cảm hứng để hàng ngàn nghĩa sĩ đứng lên, đổ máu vì Việt Nam.</p></div><div class="block-wrapper" type="paragraph"><p>Và có lẽ, quan trọng nhất: ông là minh chứng cho một điều – rằng lòng yêu nước không cần phải ồn ào, không cần phải có vương miện, chỉ cần giữ trọn đến phút cuối đời.</p></div><div class="block-wrapper" type="paragraph"><p>Nếu bạn từng đến Huế, từng đứng trước cổng Ngọ Môn, thử nhắm mắt lại và nghĩ đến một vị vua nhỏ tuổi, đã từng từ nơi ấy bước ra rừng sâu, và từ rừng sâu, bước vào lịch sử.</p></div><div class="block-wrapper" type="paragraph"><p><b>Đó là Hàm Nghi – vị vua không cần ngai vàng để được người đời ghi nhớ.</b></p></div>

<div class="block-wrapper" type="header"><h1></h1></div><div class="block-wrapper" type="paragraph"><p>Trong dòng chảy lịch sử hàng nghìn năm của dân tộc Việt Nam, có những con người từng bị bao phủ bởi lớp bụi mờ định kiến. Họ bị hiểu sai, bị đánh giá vội vã, đôi khi chỉ qua vài dòng sách sử mỏng manh. Vua Bảo Đại – vị hoàng đế cuối cùng của triều Nguyễn – là một người như thế.</p></div><div class="block-wrapper" type="paragraph"><p>Thế nhưng, nếu gạt đi mọi cái nhìn phiến diện, chúng ta sẽ thấy: giữa muôn vàn trói buộc của thời đại, ông đã có những lựa chọn rất “Việt Nam” – chọn hòa bình, chọn dân tộc, chọn làm người chứ không chỉ là vua.</p></div><div class="block-wrapper" type="image"><img src="/api/v1/media/5d51783c47c38ae0348548a20c1315efe6aa1d6feb43d0254a5cfa0a476fb892.png"alt="image.png"style="max-width: 100%;"></div><div class="block-wrapper" type="header"><h2>?️ “Làm dân một nước độc lập còn hơn làm vua một nước nô lệ”</h2></div><div class="block-wrapper" type="paragraph"><p>Đây không chỉ là một câu nói để lại ấn tượng lịch sử – mà là lời tuyên ngôn tự trọng của một vị vua khi đối diện với bước ngoặt trọng đại. Năm 1945, sau khi Nhật đầu hàng Đồng minh và Cách mạng Tháng Tám thành công, vua Bảo Đại không chọn cố thủ trong cung điện, không kêu gọi ai “tử thủ vì hoàng triều”, mà chọn thoái vị – một cách bình thản, lặng lẽ, đầy tự trọng.</p></div><div class="block-wrapper" type="paragraph"><p>Ông không chống lại thời cuộc, mà hòa vào nó, với ý thức rằng:</p></div><div class="block-wrapper" type="paragraph"><p>“Lịch sử dân tộc phải tiếp tục, cho dù không còn ngai vàng.”</p></div><div class="block-wrapper" type="paragraph"><p>Ngày 25/8/1945, tại Ngọ Môn, ông đã trao lại ấn kiếm cho đại diện Chính phủ lâm thời – không phải với sự thù ghét, mà với lòng tin tưởng rằng một triều đại kết thúc không có nghĩa là văn hóa truyền thống mất đi. Và đúng như vậy – văn hóa Huế, cung đình, chữ Hán, quốc phục… vẫn sống trong lòng dân tộc đến tận hôm nay.</p></div><div class="block-wrapper" type="header"><h2>? Trở lại Pháp – nhưng không bao giờ rời bỏ Việt Nam trong tim</h2></div><div class="block-wrapper" type="paragraph"><p>Sau khi thoái vị, Bảo Đại sang Pháp – nhưng trái tim ông không rời khỏi đất mẹ. Giai đoạn 1946–1948, khi Việt Nam bước vào cuộc kháng chiến chống Pháp, Bảo Đại từ chối nhiều lời mời từ chính quyền thuộc địa muốn ông trở lại ngai vàng để “giải quyết vấn đề Việt Nam theo cách của Pháp”. Ông không vội vã chấp nhận.</p></div><div class="block-wrapper" type="paragraph"><p>Phải đến năm 1949, trong bối cảnh Pháp đồng ý công nhận “Quốc gia Việt Nam” trong Liên hiệp Pháp, Bảo Đại mới nhận lời với điều kiện: phải trao dần quyền tự chủ cho Việt Nam.</p></div><div class="block-wrapper" type="paragraph"><p>Dù vẫn còn những ràng buộc, song đó cũng là một bước đi khôn ngoan, tận dụng khung pháp lý quốc tế để khẳng định sự tồn tại của một chính thể Việt Nam trên bản đồ ngoại giao thế giới. Trong một thế giới hậu Thế chiến II đang phân cực, sự hiện diện của “Quốc gia Việt Nam” với một quốc kỳ, quốc ca, và một quốc trưởng người Việt là điều không hề nhỏ.</p></div><div class="block-wrapper" type="header"><h2>? Vị vua của hai thế giới – và nhịp cầu Đông Tây</h2></div><div class="block-wrapper" type="paragraph"><p>Ít người biết rằng, vua Bảo Đại là người rất am hiểu văn hóa Pháp – nhưng lại mang trong mình tình yêu lớn với văn hóa Việt. Ông từng mời Trần Trọng Kim – một nhà giáo yêu nước và học giả lớn – về làm Thủ tướng năm 1945 trong chính phủ Trần Trọng Kim (dưới thời Nhật), một quyết định mang tính dân tộc rất cao trong bối cảnh hỗn loạn. Ông cũng từng đề xuất sử dụng quốc kỳ có hình nền vàng, ba sọc đỏ – tượng trưng cho ba miền đất nước; dùng “Tiếng gọi non sông” làm quốc ca – tất cả là nỗ lực gìn giữ và biểu trưng cho một nền văn hóa Việt độc lập.</p></div><div class="block-wrapper" type="paragraph"><p>Bảo Đại từng học tại Sciences Po – Paris, nói tiếng Pháp chuẩn, chơi golf, cưỡi ngựa, và mặc vest rất đẹp. Nhưng ông không đánh mất mình trong văn hóa phương Tây, mà biết cách dùng hiểu biết ấy để làm cầu nối. Khi làm quốc trưởng, ông đã không cổ súy cho thực dân hóa – mà vẫn tiếp tục thúc đẩy giáo dục, nghệ thuật, và ngoại giao hướng tới độc lập từng bước.</p></div><div class="block-wrapper" type="header"><h2>? Di sản văn hóa không chỉ nằm ở ngai vàng</h2></div><div class="block-wrapper" type="paragraph"><p>Có thể ông không phải là người có bản lĩnh chính trị mạnh mẽ như Chủ tịch Hồ Chí Minh. Có thể ông không dẫn quân ra trận như các danh tướng. Nhưng ông có một đóng góp mà không thể chối bỏ: giữ cho văn hóa Việt Nam không bị vỡ vụn giữa các làn sóng phương Tây hóa và chiến tranh.</p></div><div class="block-wrapper" type="paragraph"><p>Vua Bảo Đại từng là người bảo trợ cho nghệ thuật cung đình, là người cuối cùng lưu giữ tri thức về lễ nghi, kiến trúc, âm nhạc truyền thống hoàng gia. Ông không đốt phá, không chạy trốn, không đưa tài sản ra nước ngoài. Khi sang Pháp, ông sống giản dị – và chết lặng lẽ. Nhưng trước khi mất, ông vẫn gửi lại mong muốn:</p></div><div class="block-wrapper" type="paragraph"><p>“Đừng quên tôi là người Việt Nam.”</p></div><div class="block-wrapper" type="header"><h2>? Lời kết: Người giữ hồn dân tộc giữa sóng gió thời cuộc</h2></div><div class="block-wrapper" type="paragraph"><p>Lịch sử không chỉ là những trận đánh. Lịch sử là con người – với lựa chọn, lương tri, và niềm tin. Vua Bảo Đại có thể không là một anh hùng giải phóng dân tộc theo nghĩa thông thường. Nhưng ông là một người giữ gìn phẩm giá, biết lùi lại khi cần, biết giữ gìn văn hóa Việt Nam trong những năm tháng đầy biến động giữa Việt – Pháp.</p></div><div class="block-wrapper" type="paragraph"><p>Khi chúng ta nhắc đến Bảo Đại hôm nay, hãy thử nhìn ông như một nhịp cầu lịch sử – nối quá khứ với hiện tại, giúp chúng ta hiểu rằng:</p></div><div class="block-wrapper" type="paragraph"><p>Văn hóa không chết nếu còn người gìn giữ. Và lựa chọn tôn trọng dân tộc, dẫu trong im lặng, vẫn là một lựa chọn đáng trân trọng.</p></div>

<div class="block-wrapper" type="header"><h3>"Thật ra, nhiều lần thất bại... chỉ vì những thói quen nhỏ xíu"</h3></div><div class="block-wrapper" type="paragraph"><p>Có những buổi sáng tỉnh dậy, mở mắt ra không phải vì đã ngủ đủ, mà là vì... tiếng báo thức réo vang, quen thuộc như một phần của ngày. Tay với điện thoại, chưa kịp suy nghĩ gì đã kéo một vòng TikTok, một vài cái story, lướt tin nhắn cũ. Chỉ định xem vài phút thôi, nhưng rồi gần nửa tiếng trôi qua trong vô thức.</p></div><div class="block-wrapper" type="paragraph"><p>Những ngày như thế không ít. Và điều đáng sợ là mọi việc xảy ra hoàn toàn không do cố tình, mà do... thói quen.</p></div><div class="block-wrapper" type="paragraph"><p>Không cần quá nỗ lực cũng vẫn lướt được vài tiếng đồng hồ. Không đói lắm cũng vẫn gọi đồ ăn. Không biết rõ mục tiêu, vẫn bật máy tính rồi “giả vờ bận rộn”.</p></div><div class="block-wrapper" type="paragraph"><p>Đến một lúc nào đó, bắt đầu nhận ra: cuộc sống này có đến 80% được điều khiển bởi những gì lặp đi lặp lại mỗi ngày. Thành ra, có người thành công vì họ quen hành động. Còn có người trì trệ vì họ quen... trì hoãn.</p></div><div class="block-wrapper" type="image"><img src="/api/v1/media/f4a91c4700fe35d60f3a7453202ec9b3112d693d2566533c14332e712befe65d.png"alt="14dcb7c866d95db959133a5fe1f7ded5edcc9780904459e1b49e8652fde3ea99.png"style="max-width: 100%;"></div><div class="block-wrapper" type="paragraph"><p>Từng có một khoảng thời gian bản thân rất thích học. Mua sách, đăng ký vài khóa online, lưu hàng đống tài liệu về điện thoại. Nhưng lại không làm gì thêm sau đó. Học mà không áp dụng, thì thực chất chỉ đang "an ủi bản thân" rằng mình đang nỗ lực. Chứ thực ra... chỉ là đang dùng kiến thức như một lớp mặt nạ, chứ không phải là thứ tạo nên thay đổi.</p></div><div class="block-wrapper" type="paragraph"><p>Thói quen tốt, ai cũng muốn có. Nhưng thật ra... rất khó. Trong khi đó, thói quen xấu thì hình thành cực kỳ dễ, thậm chí không cần cố gắng gì cả. Chỉ cần một lần cho phép bản thân “xem thêm chút nữa”, “ngủ trễ một hôm thôi”, “mai làm cũng được”... là đủ để trượt dài.</p></div><div class="block-wrapper" type="paragraph"><p>Và điều đáng sợ nhất là nghiện cái cảm giác phê tạm thời – dopamine. Nó khiến đầu óc luôn cần một thứ gì đó kích thích để cảm thấy “sống”. Càng lướt – càng rối, càng ngắn hạn – càng dễ tiếp nhận. "Brain rot" – sự mục rữa của não – là khi ta quen với nội dung dễ dãi, nhanh, và không đòi hỏi suy nghĩ.</p></div><div class="block-wrapper" type="paragraph"><p>Rồi một ngày, ngồi trước gương, tự hỏi: “Mình đã làm được gì trong tháng này?” Im lặng. Trống rỗng. Và bắt đầu thấy sợ.</p></div><div class="block-wrapper" type="paragraph"><p>Không phải sợ thất bại. Mà là sợ chính mình đang trở thành một người không có nổi một thói quen lành mạnh để bám víu.</p></div><div class="block-wrapper" type="paragraph"><p>Nếu suy nghĩ kỹ hơn một chút... có thể thấy, những gì mình làm mỗi ngày không phải là “vô tình” đâu. Nó là sự lựa chọn lặp lại đến mức trở thành phản xạ.</p></div><div class="block-wrapper" type="paragraph"><p>Nên nếu muốn thay đổi, không cần phải đợi “động lực” hay “điều gì đó lớn lao”. Chỉ cần bắt đầu... nhận diện:</p></div><div class="block-wrapper" type="paragraph"><p>“Việc này có phải là thói quen xấu mình đang lập trình lại chính mình không?” “Liệu mình có đang chọn sự dễ chịu ngắn hạn để đánh đổi sự đau đầu lâu dài?”</p></div><div class="block-wrapper" type="paragraph"><p>Hãy ý thức hơn. Không cần hoàn hảo ngay. Nhưng chỉ cần đủ tỉnh để hỏi bản thân một câu nhỏ mỗi ngày: “Điều mình đang làm lúc này... đang đưa mình đến đâu?”</p></div><div class="block-wrapper" type="paragraph"><p>Và đôi khi, chỉ cần thay đổi một thói quen nhỏ, tương lai đã rẽ sang hướng khác.</p></div>

<div class="block-wrapper" type="paragraph"><p>Cái tôi tiết nuối bùi nhùi nhất là chưa thổ lộ tình cảm với ai dù thích rất nhiều người, tâm của tôi có nhiều vọng tưởng lắm; lúc mê gái lúc đứng thuyết trình lúc chơi người này người kia; nên mặt tôi có vẻ già đi trông thấy, đi đâu ai cũng nói người này có kiến thức mai một theo khuôn mặt; chắc hẳn là do</p></div><div class="block-wrapper" type="paragraph"><p>c<b>ác bạn biết không nhiều khi tôi vẫn</b> bồi hồi về những ngày tôi còn học ở tiểu học đặc biệt ở lớp 4; rõ ràng tôi chưa dậy thì nhưng vẫn có cái gì đó rạo rực khi nhìn về cô giáo mới chuyển vào trường; cô đẹp và thu hút dữ lắm<b> đến nổi một thằng hay dỡ tài liệu tiếng anh</b>&gt;&gt; How old are you thì tôi chả biết ghi chũ old ra làm sao</p></div><div class="block-wrapper" type="paragraph"><p>Vậy mà tôi làm bài được 10 điểm anh mới ghê chứ; nghe giọng cô nói cả anh cả Việt nghe thích lắm; cái mọi người hàng xóm biết tin tôi mười điểm anh nên họ tin rằng tôi có thiên bẩm năng khiếu gì đấy với tiêng anh mới ghê chứ lị; tôi cứ mặc định mình là ok 1 thằng giỏi tiếng anh nên tôi bắt đầu học từ vựng: physical education; information technology; art music... tôi chả biết cái máu gì về tiếng anh cả&gt;&gt; mà mọi người cô giao khuyến khích tôi đi thi; tôi được học chung với thằng Luật ba nó làm giáo viên nói về ngữ Pháp nói mẹ gì tôi lúc đó chả biết cái mẹ gì; một tinh thần ham học của tôi bắt đầu; thằng quỷ đó nó ra điều kiện là nó phải kiểm soát tôi chơi với ai cái gì nữa chứ; không thì nó đéo chỉ bài nữa cái tôi cũng làm theo ngu thiệt; Và tới năm lớp 5 tôi bắt đầu từ làm hết và hóa ra nó được mẹ nó bảo kể chỉ nó làm sẳn ở nhà lên chép vô thôi chứ tư duy cái máu gì đâu; cái tôi nhận ra chả có cái gì là mình có thể bám vào cả, nhưng mà tôi cũng cảm thấy mình chả có cái máo gì cả thiện ơi.&nbsp;</p></div><div class="block-wrapper" type="paragraph"><p>Lên lớp cấp 2 thì tôi học với lớp chọn đồ này nọ; ai cũng bận rộn học thêm nhưng có lẻ tôi thì không; tôi mắc 1 căn bênh tiếc tiền và nó ám ảnh cho tôi tới bây giờ luôn; tôi muốn khám bệnh; đi chơi; bao gái ăn uống lắm chớ mà tôi có làm được con mẹ gì đâu trời. Tiền thì vẫn tiếc chả dám đầu tư cái gì lúc nào cũng chỉ có 1 cảm xúc là nhìn người khác hưởng còn mình cứ nghĩ mình không xứng đáng với điều đó; nhưng thật sự là tao đang nó tránh nó- tao muốn vồ muốn cắn vào nó mà Thiện. Chu cha mạ ơi; Rõ ràng thái độ của tôi khi học là làm cho xong mà còn nhìn ánh mắt người ấy.</p></div><div class="block-wrapper" type="paragraph"><p>Về tình cảm tôi có ấn tượng bên ngoài: và cũng thích các bạn đẹp gái hay dễ thương hay dịu dàng miễn ai nói chuyện với tôi hay cười là ok à: Tâm; Thảo; Hà; Phương; Thanh; Huyền; Thắm; Thy; Nguyệt...Lan nhưng tại sao để chưa ít ra cũng có thể mua bánh; kẹo; hoa; cafe uống nước; cổ vũ ; tâm sự; giày; dẫn đi ngồi bờ kè tất cả đều không.</p></div><div class="block-wrapper" type="paragraph"><p>+ có<b> những nguyên nhân sao đây khiến tôi: ăn mặc lôi thô</b>i; có gì bận đó; chẳng dầu thơm hay có xe đẹp</p></div><div class="block-wrapper" type="paragraph"><p>+ Nhát gái; không rủ người ta đi luôn đi thiệ<b>n; anh yêu em anh thích em</b></p></div><div class="block-wrapper" type="paragraph"><p>+ Nói chuyện bớt đờ<b>i mà nói hay khuyên người ta đi T</b>hiện ơi&nbsp;</p></div><div class="block-wrapper" type="paragraph"><p>+ Ít ra thì phải nói mình tìm hiểu bạn nhé mình còn trẻ 21 tuổi chứ mấy</p></div><div class="block-wrapper" type="paragraph"><p>Cái điều hối tiếc không phải <u class="cdx-underline">là làm 1 chuyện gì mà là không dám thực sự đối diện và thực hiện cái mày muốn á thiện ơi; nó phải có cái sức hút này thì mới ok Được chứ thi</u>ện Đẹp trai</p></div><div class="block-wrapper" type="paragraph"><p>Z thôi cố lên mạnh dạng sống đúng với cảm<b> xúc; dám khen người ta đẹp; và dám mời người </b>ta đi ăn.</p></div>

<div class="block-wrapper" type="paragraph"><p>Thật ra, tôi là đứa mơ mộng từ bé, mà cái mơ của tôi không phải kiểu “sau này muốn thành bác sĩ” đâu, mà nó… lãng xẹt hơn. Vừa chân ướt chân ráo vào Cao đẳng, tôi đã tưởng tượng mình nổi tiếng, bán hàng online đơn ào ào, làm chủ vài kênh TikTok, thu nhập mấy chục triệu mỗi tháng, kiểu tự do – tự tại – tự làm chủ cuộc đời. Vậy nên thời gian đó, tôi gần như dành hết để học cái này cái kia – kỹ năng, công nghệ, thiết kế, thậm chí... cả cách “thu phục lòng người” trên mạng. Tôi nghĩ, mình đặc biệt lắm.</p></div><div class="block-wrapper" type="image"><img src="https://images.spiderum.com/sp-images/03cf77c063a411f088c20b7b20ffbe60.png"alt=""style="max-width: 100%;"></div><div class="block-wrapper" type="paragraph"><p>Cái tôi của tôi thì cao như núi. Tôi thường nhìn mấy bạn suốt ngày cafe – chụp hình – tán gái – diện đồ xịn như mấy con bò hào nhoáng mà lắc đầu ngao ngán: “Lí tưởng gì tầm thường dữ vậy trời?”. Ai không giống tôi, tôi auto gắn mác: “thằng không có chí hướng”.Mà cái tính này không phải mới đây đâu, từ lớp 10 tôi đã “mang danh”... Thầy Khầy. Lúc đầu nghe mấy đứa bạn kêu thế, tôi hãnh diện lắm, tưởng như mình có vị trí gì đặc biệt trong lòng tụi nó. Hễ tôi nói gì ngớ ngẩn hay nghĩ ra trò gì kì dị, tụi nó lại gọi: “Ê, thầy phát biểu tiếp đi!”. Nhưng rồi khi tôi yên lặng, tôi là tôi thôi – bình thường thôi – thì chẳng ai để ý. Tôi bắt đầu thấy lạc lõng, tự hỏi: “Ủa mình học để làm gì vậy ta?”Càng ngày tôi càng chán học. Vừa xa nhà 10 cây số, lại không biết chạy xe, lại sợ công an. Thế là tôi quyết định học “tự do”. Ở nhà... coi đáp án trước, rồi giải lại bài, lên mạng tìm mấy cách “hack” để qua môn. Tôi nghĩ mình ngầu. Trên lớp, tôi được kêu lên bảng giải số phức, hướng dẫn bấm máy – tưởng mình là vua. Có lần, cô hỏi: “Hai đường thẳng song song là gì?”, tôi trả lời tỉnh queo: “Hai thằng không dính líu gì nhau hết”. Cả lớp cười, còn tôi thì diễn vai tự tin như thể chính mình là giáo trình sống.Nhưng bạn biết gì không? Tôi run. Tôi mệt. Tôi giấu cảm xúc như một thói quen. Mấy đứa bạn tưởng tôi ngầu, nhưng thật ra tôi chỉ đang chơi một vai diễn. Cái kiểu: "Chắc chắn đúng vì mình là mình", nhưng khi sai – tôi lại nổi cáu, tự ái, công kích người khác. Nhìn ngoài tưởng tôi vui vẻ dễ chịu, bên trong thì... rối tung rối mù, cô đơn thấy rõ.</p></div><div class="block-wrapper" type="image"><img src="https://images.spiderum.com/sp-images/2fc82e8063a411f08224e1636978f505.png"alt=""style="max-width: 100%;"></div><div class="block-wrapper" type="paragraph"><p>Giờ thì tôi tỉnh rồi – tỉnh giữa những cú tát của hiện thực. Tôi biết mình cần gì: xây một cái “bát ngôn từ” vững vàng, học cách chấp nhận mình chỉ là một người bình thường, không phải siêu nhân, không phải “trung tâm vũ trụ”. Nếu tôi cứ tiếp tục cái lối “ảo tưởng sức mạnh”, có khi 22 tuổi vẫn chưa ai ưa nổi.Người ta ai cũng muốn làm điều lớn lao, trở thành “hot boy của ánh đèn sân khấu”, nhưng thực ra đa phần lại... ngồi không. Tôi cũng từng như vậy – bày ra cả tá việc thấy “có vẻ quan trọng”, nhưng chẳng cái nào thật sự dẫn tôi đến mục tiêu. Đụng khó chút là nản, đổi mục tiêu như đổi áo. Tôi cần thứ gì đó cụ thể, có thể đo được, kiểu như “đạt 6.5 IELTS” hoặc “thi đậu một chứng chỉ thực tế” – chứ không phải ngồi đó mà chê 6.5 là thấp trong khi... làm được có 5.5.Và tôi rút ra một điều: Nghệ sĩ hay không, cái mà người ta nhớ và nể vẫn là kết quả. Không ai quan tâm bạn mơ mộng gì đâu, Thiện à. Làm nhiều hay ít không quan trọng bằng làm được cái gì cho ra hồn.Giờ đây tôi tin: nếu mình có được một người thầy, một người bạn đồng hành – người biết đường đi nước bước – thì tỷ lệ thành công của tôi sẽ tăng gấp đôi. Cũng như phòng gym: nếu bạn có PT hướng dẫn ăn gì, tập sao, thì đỡ hơn việc loay hoay một mình mãi không lên form.Cuối cùng, tôi học được một điều mà mấy cô gái nói nhỏ: Điều khiến người ta nể bạn không phải là ngoại hình, mà là “chất đàn ông” – là sự rõ ràng trong suy nghĩ, là khả năng đứng ra bảo vệ chính kiến và dám thể hiện cảm xúc.Tôi sẽ bắt đầu từ đó. Và tôi tin, Chúa vẫn đang cho tôi cơ hội để trở thành phiên bản mạnh mẽ và chân thật nhất của chính mình. </p></div>

<div class="block-wrapper" type="paragraph"><p>Thật sự tôi là con người hay mơ đến mức mới bước chân vào Cao đẳng tôi đã nghĩ mình sẽ nổi tiếng và đi bán hàng online và kiếm được rất nhiều tiền, thế nên tôi dành hầu như tất cả thời gian để đầu tư học cái này cái kia- cái tôi của tôi rất cao nên xem những bạn không có lí tưởng giống mình là thằng chicken; lo đi chọc gái cafe này cafe nọ chụp hình này kia đồ; mang quần áo xịn xò con bò dữ lắm.</p></div><div class="block-wrapper" type="paragraph"><p>Nhưng cái tôi nhận ra sau này là họ đúng; ít ra học còn có trãi nghiệm ở sài gòn và biết cái nào là đẹp và thậm chí còn có bạn gái những mối quan hệ ăn chơi; còn tôi dù đi học tiếp xúc hàng trăm cô gái những mỗi cô có 1 phút bắt chuyện chả đi sâu vào vấn đề gì cả thì sao mà có thể đến này đến nọ được chứ đúng không thiện ơi</p></div><div class="block-wrapper" type="paragraph"><p>cái tôi tiết nuối bùi nhùi nhất là chưa thổ hiện tình cảm với ai dù thích rất nhiều người tâm của tôi có nhiều vọng tưởng lắm; lúc mê gái, lúc đứng thuyết trình, lúc chơi người này người kia; nên mặt tôi có vẻ già đi trông thấy, đi đâu ai cũng nói người này có kiến thức mai một theo khuôn mặt; chắc hẳn tôi ngủ không được cho khoản thời gian dài tập; lo lắng nghĩ mấy chuyện tàu lau&gt;&gt; dù rất siêng năng suy nghĩ; lo âu về những chuyện tàu lau nhưng rất lười để mà ngồi xuống chính tay giải quyết vấn đề; tôi ngu ngốc chọn cái nhanh tin tưởng Chat GPT mà thôi làm qua loa; 2 3 phút là bắt đầu chuyển sang cái khác để làm; tôi siêng hi sinh thời gian tán gái để mà làm mấy chuyện này những chả có cái kết quả nào tương xứng cái <b>tấn thời gian</b> tôi bỏ ra cả mọi người ạ; Video chả có cái nào quá 10 like; edit hình ảnh chưa có cái bức nào ra hồn luôn mới ghê; nói tàu sàm ba lác chả ra cái gì nên mọi người thường phong cho tôi chức danh thầy online; căng bản là mình chưa làm thành công cái gì hết mà lại đi chỉ dạy người khác; chả nắm được cốt lõi cái mà cần thể hiện thì chả có luôn mới ghê chứ; z mà mình cũng sống được là sao ta ơi; không hiểu nổi tại sao&nbsp;</p></div><div class="block-wrapper" type="paragraph"><p>Không nên vạch áo cho người xem lưng; nhưng mà tôi phải lột ra; xé ra để làm ơn ai đó quan sát tôi đi tôi sẽ tốt hơn khi nghe lí tưởng của người khác đó thiện ơi là thiện; đừng nhận xét mà hãy khen họ đi thiện à; biết tại sao hôn; vì khi khen mới có ngôn ngữ nhu mì&gt;&gt; bắt đầu mới nên ra cách thức cái mà họ làm rồi từ đó mình mới có cơ hội tiếp thu kiến thức chứ thiện ơi; ai đâu mà cứ như thằng ăn vạ; lúc nào củng rình soi mói vấn đề của họ để thể hiện cái ngã tham sân si; mong người ta coi trọng mày nhưng khổ nổi cách mày truyền đạt; che dấu cái mục đích hay cảm xúc của mình vốn dĩ nó đã sai lầm rồi thiện à: anh yêu em ; bạn làm tốt lắm; anh cũng muốn ngủ với em; hãy tâm sự nhìn mặt anh nhé; thông cảm vì đã không dành thời gian cho em nek Thiện ơi;&nbsp;</p></div><div class="block-wrapper" type="paragraph"><p>Nghe người ta nói thanh lọc này thanh lọc nọ nhưng mà mày nhìn lại đi có cái&nbsp; gì đâu; họ vẫn kiếm được 3 bốn việc và có quyền lựa chọn trong khi mày lại đánh giá thấp họ quá thiện à; nhục chương ngưỡng mộ gì chưa; hay bản ngã lại trách bản thân sau mày ngu dữ z trời, sau những câu chuyện chưa chắc buồn đó.</p></div><div class="block-wrapper" type="paragraph"><p>Thanh lọc ở đây là cái dụ hàng giả; hàng lậu; hàng cấm ảnh hưởng sức khỏe cộng động vô cùng lớn lao nên họ phải lên tiếng cho tiếng nói của chính họ chứ thiện.&nbsp;</p></div><div class="block-wrapper" type="paragraph"><p>Anh ta hứa với tôi 1 lần nữa là manager trong 1 cái gọi là thi sách nhóm nhỏ gì đó để tôi đi làm nhưng tôi đã hứa là sẽ đi nhà thờ cùng anh ấy đồ hen; nên tôi sẽ đi&nbsp;</p></div><div class="block-wrapper" type="paragraph"><p>anh ta lấy danh dự 1 người anh ra để hứa với toi; đi làm với tôi này và nọ và tôi ; mọi chuyện trên đời đều có một tác vụ duy nhất đó là thử xem tâm mình nó phản ứng như thế nào trước sự việc như thế đúng không; vậy nên đâu biết dc là buồn hay là thế nào&gt;&gt;<br>vì đơn giản là mình chả có bỏ cái gì cả&gt;&gt; có lên đừng sợ&gt;&gt; càng suy luận thì chúng ta càng mệt&gt;. và cái sự ảnh hưởng của ta lên sự việc chả có cái đéo j cả&gt;&gt; thôi thì củng cảm ơn Anh Henry vì đã làm giúp tôi; bây giờ cảm xúc mày muốn gì&gt;&gt;&gt; vọng tưởng mà thôi&gt;&gt; vô thường mà thiện nếu không có ảnh thì mình cũng chả biết rằng mình tư duy tài xế đúng không:&nbsp;<br>+ mình k làm việc dc với người âu vì mình có cái đầuu business đồ hen; chả có cái màu gì gần gủi&gt;&nbsp;<br>+ mình xứng đáng với điều tốt mà Thiện; mình cũng có thể làm chủ cái sự nghiệp của mình; mình hiểu hơn về blockchain<br>+ hãy đọc nhiều hơn đừng tưởng thằng Dev biết code nhen thiện<br>+ hoàn toàn có thể xây dựng 1 cái cộng đồng này nọ hen thiện; bao lần ăn ngon; bao lần chỉ điểm; tư vấn này nọ; bao lần leader; bao lần chỉ dạy mình&gt;&gt; ổng lừa mình làm gì<br>+ tư duy dài hạn<br>+ <b>mình có thể tạo ra một cái blog&gt;&gt; nơi bạn có thể cảm thấy an toàn viết cái bài viết của mình; mong muốn nhận dc sự giúp đỡ &gt;&gt; có thể ẩn danh kết nối_ liên lạc với_ tâm sự lắng nghe j đó &gt;&gt; hoặc thậm chí mình chứng minh có thể làm bằng tiếng anh nữa mà thiện</b></p></div><div class="block-wrapper" type="paragraph"><p>Điều mà mình thật sự biết ơn cho<br>--- có cơ hội nhận cả email và cuộc gọi mời đi làm việc<br>--- mình có thể chủ động kết bạn zalo với họ không; Đức không sài zalo mới ghê<br>*** cơ hội đi phỏng vấn tiếng này nọ hen&nbsp;<br>* có những bài học về mục tiêu; hướng về nó&gt;&gt;&gt; có những hoạt động từ chữ; đoạn văn; và những cách đo lường mình thấy rất hay luôn hen&gt;&gt;&gt; hình thành thói quen &gt;&gt; kiểm soát cuộc đời của mình sao cho hay nek thiện ơi.<br>/* dù gì tôi cũng tốt nghiệp bằng giỏi chứ bộ&gt;&gt; nhưng mà tôi chưa ăn mừng gì hết mới hay chứ cố lên thiện ơi&nbsp;</p></div><div class="block-wrapper" type="paragraph"><p>Chúa cho tôi biết giá trị của đồng tiền&gt;&gt; làm cái gì long-term hay&nbsp; tham khảo ý kiến người khác thiện à đừng cố làm 1 mình chi hết á &gt;&gt;&nbsp; 3 tháng chu cha nghe tiếng anh; nói nhảm; từ chối làm việc nhà; nhưng mà thấy cũng ok mà; &gt;<b><u class="cdx-underline">&gt;&gt; làm sao để kiểm soát nó á thiện ơi.&nbsp;</u></b></p></div><div class="block-wrapper" type="paragraph"><p>Tôi nợ tiền ba mẹ; chú say; cả mẹ nữa lên đến hàng trăm triệu<br>và cũng hứa rằng mình sẽ có 15 triệu 1 tháng ietls 7.0 mà thiện ơi<br>&gt;&gt; thì mình phải trả giá 1 cách tương xứng chứ thiện ơi<br>1./ chờ đợi hoài áp lực cao 2. chúng ta phải chấp nhận yếu&gt; khiêm nhường người khác chứ thiện 3/ cái giá để có công việc lương cao mà chỉ có 300k thì quá rẻ mà thiện&gt;&gt; chưa bằng 2h của mình tại sao mình phải nghi ngờ&lt;&lt;&lt; nghi ngờ về sự thật làm gì &gt;. cứ tìm cái khác đi đc không; mình đang sợ &lt; k có việc làm&gt; chứ đâu phải do ông kia &gt;&gt;&gt; thôi cứ chấp nhận hiện tại và sống tiếng</p></div>

<div class="block-wrapper" type="paragraph"><p>Người ta đã đọc Truyện Kiều từ bao đời,<b> thuộc lòng từng câu chữ n</b>hư một phần huyết mạch của văn hoá Việt. Có những người khóc cho nàng như khóc cho số phận của chính mình, có người đọc để ngợi ca tài sắc, để than thân trách phận. Nhưng khi chúng tôi – thế hệ lớn lên giữa những dòng tin chảy xiết, giữa mạng xã hội ồn ào và thế giới đầy biến động – chạm vào Kiều, cảm giác lại khác.</p></div><div class="block-wrapper" type="paragraph"><p>Chúng tôi vẫn đọc Kiều. Nhưng không chỉ để khóc.</p></div><div class="block-wrapper" type="image"><img src="/api/v1/media/11474050cdd6e3cce0398656fe919bdab8120d98c6d0fa96377923a56e79d559.png"alt="image.png"style="max-width: 100%;"></div><div class="block-wrapper" type="paragraph"><p>Chúng tôi đọc để lặng lẽ hiểu. Và đôi khi… <u class="cdx-underline">để âm thầm hỏi.</u></p></div><div class="block-wrapper" type="paragraph"><p>Kiều hiện ra trong mắt chúng tôi không phải là pho tượng cổ kính bị phủ bụi thời gian, cũng chẳng phải người đàn bà toàn hảo bị giông tố vùi lấp. Nàng là một con người – có nhịp thở, có mạch máu, có nỗi sợ và niềm khao khát. Một người chị từng đi qua rất nhiều đêm tối mà vẫn giữ cho mình một vùng sáng trong tâm hồn.</p></div><div class="block-wrapper" type="paragraph"><p>Chúng tôi thấy ở nàng một trí tuệ đặc biệt, một phẩm giá không dễ mất và cả sự mềm yếu rất thật của một người phụ nữ. Người đời nói nàng hy sinh vì chữ hiếu, bán mình cứu cha, gánh lấy mười lăm năm lưu lạc. Nhưng đôi lúc, trong tĩnh lặng, chúng tôi tự hỏi: sao một cô gái phải gánh tất cả những điều đó? Sao lòng hiếu thảo lại biến thành một gánh nặng đặt lên riêng vai phụ nữ?</p></div><div class="block-wrapper" type="paragraph"><p>Chúng tôi thương Kiều – nhưng <u class="cdx-underline">không thần tượng </u>hoá nàng.</p></div><div class="block-wrapper" type="paragraph"><p>Chúng tôi biết có khi nàng đã quá nhẫn nhịn, có khi đã tha thứ đến cạn lòng. Nhưng ai dám trách? Trong vòng xoáy của bất công, điều kỳ diệu là nàng vẫn giữ được tiếng đàn, chữ nghĩa, và một tâm hồn chưa từng khô cạn.</p></div><div class="block-wrapper" type="paragraph"><p>Chị từng là hoa khôi, là ái nữ, rồi rơi xuống tận cùng tủi nhục. Nhưng Kiều không hoá đá. Không thành kẻ độc ác. Không mất đi phần người. Nàng vẫn biết yêu, vẫn có thể khóc, và vẫn để thơ ca dịu lại những mảnh vỡ trong lòng.</p></div><div class="block-wrapper" type="paragraph"><p>Và chúng tôi – những người trẻ hôm nay – không coi Kiều là dĩ vãng. Chúng tôi thấy bóng dáng nàng trong người phụ nữ bước vội qua ngã tư Sài Gòn, trong cô gái rời quê lên phố, trong người mẹ mưu sinh giữa đời thường. Chúng tôi thấy Kiều trong ánh mắt từng bị bội lừa, trong giọng nói đã từng run rẩy, nhưng vẫn cất lên để kể lại câu chuyện đời mình – bằng chính ngôn ngữ của sự can đảm.</p></div><div class="block-wrapper" type="paragraph"><p>Một vài người trong chúng tôi muốn viết lại Truyện Kiều – không để xoá đi di sản Nguyễn Du, mà để thử hỏi: nếu Kiều được lựa chọn lại, nàng có chọn sống cho chính mình? Có được mơ một cuộc đời không phải để chịu đựng, mà để nở hoa?</p></div><div class="block-wrapper" type="paragraph"><p>Chúng tôi đọc Kiều không phải để đi thi, để trích dẫn. Mà để soi vào xã hội. Soi vào mình. Để nhắc nhớ rằng trong bất kỳ thời đại nào, con người vẫn phải vật lộn giữa cái thiện và cái ác, vẫn phải níu lấy nhân phẩm như chiếc neo cuối cùng giữa cơn gió dữ.</p></div><div class="block-wrapper" type="paragraph"><p>Kiều, trong lòng chúng tôi, không phải là một nàng tiên bất hạnh. Cũng không chỉ là một biểu tượng văn học.</p></div><div class="block-wrapper" type="paragraph"><p>Nàng là một người đàn bà đã từng yêu rất thật, sống rất sâu, chịu rất nhiều… và vẫn không để bóng tối nuốt trọn phần ánh sáng trong mình.</p></div><div class="block-wrapper" type="paragraph"><p>Và đó là lý do vì sao, cho dù bao thế hệ qua đi, chúng tôi vẫn muốn gọi tên Kiều – bằng cả lòng dịu dàng và biết ơn.</p></div><div class="block-wrapper" type="delimiter"><hr /></div>