
Phượng Tía
Cộng tác viên
Phượng Tía
Cộng tác viên
NỮ ĐẾ, CHUYỆN CHƯA KỂ: Kỳ 2- Thuận Thiên công chúa: Thuận theo ý trời hay chẳng thể lựa chọn?
Đăng lúc:
1750137319000
Trong:
Lịch sử
<div class="block-wrapper" type="paragraph"><p>Thuận
Thiên công chúa Lý Oánh là trưởng nữ của vua Lý Huệ Tông, vị vua cuối cùng
trong Lý Bát Đế. Nàng có lẽ là vị công chúa duy nhất trong lịch sử chào đời
trong tình huống “đẻ rơi” trên đường cha mẹ chạy trốn khỏi hoàng cung, trốn khỏi
sự thù ghét mẹ nàng của Đàm thái hậu tới chỗ đóng quân của Trần Tự Khánh và họ
Trần (nhà ngoại của nàng). Năm Bính Tý, Kiến Gia năm thứ 6 (1216), mùa hạ,
tháng 6 (âm lịch), Lý Oánh được sinh ở bãi Cửu Liên, sắc phong là Thuận Thiên
công chúa. Vì sao vua Lý Huệ Tông lại dùng tước phong “Thuận Thiên” vốn là niên
hiệu của Lý Thái Tổ, vị vua khai mở Lý triều? Có lẽ lúc đó ông đã ước mong con
gái mình có được cuộc đời thuận lợi, bình yên như thời kỳ ấy. Nếu so sánh với
chính em gái mình là Chiêu Thánh công chúa (Lý Chiêu Hoàng, Lý Thiên Hinh) thì
có thể nói Thuận Thiên có đường đời êm ái, bớt sóng gió thăng trầm, vinh hiển
phú quý hơn một chút. Nhưng có lẽ đằng sau những tư liệu ít ỏi sử sách còn chép
lại hẳn nàng đã có bao cơn bão lòng trong vòng xoáy vương quyền ở dưới thời nhà
Lý mạt vận, nhà Trần soán ngôi.</p></div><div class="block-wrapper" type="image"><img src="/api/v1/media/3ed517106077b1f58183717fed994d899c6a1fefb3d1f1d833b8fa8b8093ed81.jpg"alt="2. Thuan Thien cong chua thuan theo y troi.jpeg"style="max-width: 100%;"></div><div class="block-wrapper" type="paragraph"><p>Thuận
Thiên công chúa chào đời cùng với quyết định dựa vào họ Trần của vua Lý Huệ
Tông đã giúp cho mẹ nàng danh chính ngôn thuận ngồi vào ngôi vị Thuận Trinh
Hoàng hậu. Từ đây họ Trần chính thức trở thành thế lực mạnh, dần áp đảo và trở
thành dòng họ nắm thực quyền dưới triều Huệ Tông.</p></div><div class="block-wrapper" type="paragraph"><p>Lần
sinh nở thứ hai của Hoàng hậu Trần Thị Dung tiếp tục là hoàng nữ và mong muốn
có một hoàng tử kế vị đã không thể thành hiện thực. Vua Huệ Tông mắc bệnh không
làm chủ được chính sự đã trở thành cái cớ để họ Trần can thiệp sâu vào hoàng tộc.
Và kết quả là mới 7, 8 tuổi Thuận Thiên công chúa đã phải kết hôn với Trần Liễu
con trai trưởng của Trần Thừa, lúc này Trần Liễu đã có nguyên phối là Trần Thị
Nguyệt (tức Thiện Đạo Quốc mẫu). Bởi là công chúa nên Thuận Thiên đương nhiên
là chính thất, nhưng một cô bé còn nhỏ như vậy đâu đã biết gì. Việc kết hôn ở độ
tuổi quá sớm của Thuận Thiên cho thấy đây là sự sắp đặt của họ Trần cho Trần Liễu
trở thành con rể trưởng của vua Lý Huệ Tông và rất có thể sẽ thành người nối
ngôi chính danh. Thế nhưng trước sức ép của họ Trần và bệnh tình của bản thân,
trước khi xuất gia, vua Lý Huệ Tông đã táo bạo truyền ngôi cho con gái thứ mới
6 tuổi là Chiêu Thánh công chúa trở thành Nữ đế Lý Chiêu Hoàng. Phải chăng đó
là cách duy nhất nhà vua thể hiện sự phản kháng với mưu đồ của họ Trần và vua
nghĩ đằng nào cũng là một đứa trẻ ngồi lên ngai vàng vậy thì ngài chọn đứa trẻ
mang họ Lý (vì Thuận Thiên đã thành dâu họ Trần). Dù biết sẽ chẳng thể dài lâu
nhưng chí ít vua cũng để lại giang sơn cho con gái mình. Nhưng có lẽ ông không
thể ngờ cuộc đời sau này của cả hai cô con gái đều gian truân vì chính ngai
vàng này.</p></div><div class="block-wrapper" type="paragraph"><p>Mười
mấy năm làm vợ Trần Liễu có lẽ là khoảng
thời gian êm đẹp nhất mà Thuận Thiên có, nàng may mắn hơn em gái khi có thể trưởng
thành bình yên hơn. Bởi đã làm dâu họ Trần từ sớm, nàng không bị mắc kẹt trong
cuộc chiến quyền lực giữa tông thất họ Lý với chính quyền họ Trần. Bởi chỉ là
vương phi, nàng không phải chịu sức ép sinh con nối dõi hay đối mặt với cuộc
chiến hậu cung. Có thể nói Thuận Thiên được chồng và nhà chồng yêu thương. Sử
sách ghi lại Thuận Thiên sinh cho Trần Liễu đích tử Trần Doãn (được phong Vũ
Thành vương) và sau này có thêm Trần Quốc Khang. Nàng có hạnh phúc trong hôn
nhân và đã được tận hưởng niềm vui làm mẹ. Trong những năm tháng ấy, chắc hẳn
nàng cũng phải chịu nỗi đau khi cha sớm qua đời, cũng từng trăn trở với cuộc
hôn nhân thị phi của mẹ mình và người cậu họ Trần Thủ Độ, cũng từng xót xa khi
chứng kiến em gái từ nữ đế trở thành hoàng hậu rồi lại mất đi đứa con trai đầu
lòng. Nhưng ở hoàn cảnh đã là con dâu họ Trần, lớn lên trong ngôi nhà họ Trần,
nàng chỉ có thể chọn bình yên mà sống trước biến động của thời cuộc.</p></div><div class="block-wrapper" type="paragraph"><p>Thế nhưng những ngày
bình yên cũng chẳng kéo dài mãi. Năm 1237, trước nỗi lo huyết thống hoàng gia đứt
đoạn, Thái sư Trần Thủ Độ và Linh Từ quốc mẫu Trần Thị Dung đã ép buộc Trần
Thái Tông phế bỏ Chiêu Thánh hoàng hậu.
Lúc này Thuận Thiên đang mang thai 3 tháng và đồng thời là công chúa của
Lý Huệ Tông “bị chọn” làm hoàng hậu. Màn “giành vợ cướp con” này dẫn tới sự kiện
Trần Liễu làm loạn bất thành, Trần Cảnh trốn lên Yên Tử đi tu không được và gây
ra mối hiềm khích trong 2 nhánh trưởng thứ họ Trần. Mặc dù có phản kháng nhưng
kết cục là cả 4 người cháu đều không thoát khỏi bàn tay Thái sư. Trần Cảnh buộc
phải quay về phế lập Hoàng hậu, Trần Liễu để giữ mạng sống phải an phận làm An
Sinh vương, Chiêu Thánh Hoàng hậu bị giáng làm công chúa và bị giam lỏng nơi
cung cấm. Còn Thuận Thiên phải trở thành Hoàng hậu của em chồng đồng thời là em
rể mình. Người phụ nữ lúc mang thai 3 tháng là thời điểm mệt mỏi nhất. Ấy vậy
mà vào lúc đó, Thuận Thiên còn phải đối
mặt với biến cố kinh hoàng, đảo lộn mọi trật tự như vậy. Từ 4 anh chị em, 2 cặp
vợ chồng thân thiết trong nhà trở thành những người không còn đủ tự tin để nhìn
mặt nhau nữa. Đáng tiếc thay, người được Trần Thủ Độ chọn làm vua là Trần Cảnh
mà không phải Trần Liễu, nhưng người được chọn làm hoàng hậu lại là Thuận Thiên
mà không phải Chiêu Thánh. Người ta có thể đặt câu hỏi tại sao Thuận Thiên
không phản kháng? Có lẽ phải đặt mình vào vị trí của nàng để hiểu. Trước sức ép
của người có thể bất chấp tất cả đạo lý để đảm bảo lợi ích gia tộc như Trần Thủ
Độ, vì đứa con nàng hoài thai trong bụng và cả đứa con đang ở phủ Hoài vương,
vì tính mạng của người chồng thất thế ngoài kia, vì an nguy của cô em gái bất hạnh
bị giam lỏng trong cung, Thuận Thiên không còn lựa chọn nào khác, nàng phải chấp
nhận ngồi vào ghế Hoàng hậu nhà Trần. Thế rồi dòng đời đưa đẩy, hai năm sau khi
sinh Trần Quốc Khang (đứa con của Trần Liễu trở thành trưởng tử của Trần Thái
Tông), ở ngôi Hoàng hậu, Thuận Thiên buộc phải sinh Hoàng tử nối ngôi cho nhà
vua. Liên tiếp trong ba năm nàng hạ sinh Hoàng thái tử Trần Hoảng (vua Trần
Thánh Tông) và hoàng tử Trần Quang Khải (Chiêu Minh đại vương). Có lẽ niềm an ủi
lớn nhất mà nàng có chính là những đứa con và được chứng kiến chúng trưởng
thành bình yên hơn, hạnh phúc hơn cha mẹ. Chưa đầy 30 tuổi Thuận Thiên đã làm mẹ
của 4 đứa trẻ, sinh 2 con trai cho Trần Liễu và 2 con trai cho Trần Cảnh.</p></div><div class="block-wrapper" type="paragraph"><p>Sử
chép, năm Mậu Thân, Thiên Ứng Chính Bình năm thứ 17 (1248), tháng 6 âm lịch,
Thuận Thiên Hoàng hậu qua đời, hưởng dương 33 tuổi. Có một số tư liệu ghi lại
trước khi mất Hoàng hậu sinh hạ Thái Đường công chúa là người con gái đầu tiên
của vua Trần Thái Tông. Vậy là Thuận Thiên hoàng hậu đột ngột mất sớm cũng vào
độ tuổi 33 như cha mình (vua Lý Huệ Tông). Đến sau cùng, khi đã sinh hạ 5 người
con cho hoàng tộc họ Trần chắc hẳn nàng ra đi với sự mệt mỏi và cả nỗi day dứt
lo lắng cho những đứa con thơ mất mẹ khi còn nhỏ dại. Sử cũng ghi lại, 3 năm
sau khi Thuận Thiên mất, năm 1251, tháng 4 âm lịch, An Sinh vương Trần Liễu qua
đời, hưởng dương 41 tuổi. Vậy là 2 người anh, chị trong bi kịch 4 người đã rời
đi ở còn tuổi đời còn trẻ. Biết đâu ở một nơi nào đó, Thuận Thiên và Trần Liễu
đã có cơ duyên để đoàn tụ cùng nhau sau bể dâu đời người.</p></div><div class="block-wrapper" type="paragraph"><p>Thuận
Thiên Hoàng hậu Lý Oánh, cuộc đời nàng tuy ngắn ngủi và gian truân, nhưng nàng
đã hoàn thành vai trò lịch sử sinh hạ những hậu duệ tài năng, đức độ của hai họ
Trần-Lý trở thành quốc chủ Đại Việt. Nàng đã từng hạnh phúc, cũng từng đớn đau,
đã từng cười cũng từng khóc trước thời cuộc. Nàng sống đã trọn vẹn một đời nữ
nhân hoàng tộc, nàng mất đi cũng để lại đức độ của vị tổ mẫu đầu tiên cho dòng
dõi Đông A vang danh sử sách với 3 lần chiến thắng đế quốc Nguyên Mông hung
tàn. Là thuận theo ý trời mà cũng chẳng thể lựa chọn, nàng cứ thế trôi theo
dòng chảy lịch sử và nàng đã làm tốt nhất những gì có thể cho những người nàng
thương yêu, trân quý suốt một đời.</p></div><div class="block-wrapper" type="paragraph"><p><b><i>Đọc thêm:</i></b></p></div><div class="block-wrapper" type="linkTool"><a class="link-content" target="_blank" rel="nofollow noindex noreferrer" href="https://blog.vietales.vn/publication/nu-de-chuyen-chua-ke-k%E1%BB%B3-3-hue-tong-ly-hao-sam-nguoi-cha-luc-bat-tong-tam"><div class="link-title">NỮ ĐẾ CHUYỆN CHƯA KỂ: Kỳ 3 Huệ Tông Lý Hạo Sảm: Người Cha Lực Bất Tòng Tâm</div><p class="link-description"></p><span class="link-anchor">blog.vietales.vn</span></a></div><div class="block-wrapper" type="linkTool"><a class="link-content" target="_blank" rel="nofollow noindex noreferrer" href="https://blog.vietales.vn/publication/nu-de-chuyen-chua-ke-k%E1%BB%B3-1-%E2%80%9Cnu-hoang-nuoc-mat%E2%80%9D-dai-viet-ly-thien-hinh"><div class="link-title">NỮ ĐẾ CHUYỆN CHƯA KỂ: Kỳ 1 “Nữ Hoàng Nước Mắt” Đại Việt: Lý Thiên Hinh</div><p class="link-description"></p><span class="link-anchor">blog.vietales.vn</span></a></div>