Ông Thắng mở cửa kính để gió trời lùa vào, hơi nhăn mặt khi chiếc xe bật xóc vì mặt đường đê gập ghềnh. Vốn đã quen với tính khí hơi thất thường của mẹ, nhưng đây là lần đầu vị doanh nhân thành đạt này phải hoãn chuyến công tác vì thân mẫu gọi về nhà thờ họ khẩn cấp đến mức này. Ông đoán già đoán non nát cả óc cũng không nghĩ ra được chuyện gì đủ kinh thiên động địa đến thế. Vừa vào địa phận Thanh Oai, dù mang tiếng là thuộc Hà Nội, quang cảnh nơi đây khác sự sầm uất nội đô một trời một vực. Dọc con đê vắt ngang sông Đáy vẫn là ruộng mương, ao chuông nhiều lắm, dù các nhà gạch ngói đã bắt đầu được xây lên nhiều hơn.

Chiếc xe chạy qua cổng gỗ lim lớn, đỗ ở cái sân rộng lát gạch đỏ. Ông Thắng sải bước trên chiếc cầu nhỏ bắc qua ao. Đương hè, mặt nước phủ lớp bèo xanh, điểm xuyết những đóa hoa súng đỏ rực. Căn nhà thờ họ chính tay ông xây dựng, trùng tu theo thiết kế ba gian xưa. Bàn thờ đặt ngay gian giữa rất lớn, nhang đèn quanh năm. Vừa bước chân vào, ông Thắng đã thấy mẹ mình, bà Liên, ngồi đợi sẵn trên chiếc phản gỗ gụ kê gần đó. Gương mặt bà đăm chiêu, tay nắm chặt một tập giấy gì đó như thể đó là báu vật tổ tiên truyền lại.

“Thưa mẹ con đã về. Có chuyện gì mà…” không để con mình nói hết câu, bà Liên đã chìa tập hồ sơ ra cho ông xem. Ông Thắng nhìn chăm chăm vào hàng loạt những tấm ảnh chụp một đứa bé khoảng 10 tuổi, và một người phụ nữ nom nửa lạ nửa quen, nhất thời vẫn chưa hiểu ra điều gì.

“Anh có nhận ra hai mẹ con họ không?”

“Con không nhận ra. Họ là ai vậy?”

“Anh mở to mắt nhìn kỹ đi.” Bà Liên đưa thêm cho ông một tấm ảnh nữa, cũng là chụp đứa trẻ nhưng là ảnh đen trắng.

“Đây là ảnh hồi xưa của anh. Anh xem thằng bé kia có giống y đúc anh không?” giọng bà Liên rưng rưng, rõ ràng bà đã xúc động lắm rồi.

“Đúng là rất giống.” Ông Thắng phải công nhận.

“Hơn mười năm trước, anh đi làm ăn ở Đà Nẵng, có nhớ ai tên Linh không?”

Não ông cố chạy hết công suất. Dường như ông có mang máng nhớ, nhưng nhiều năm đã qua, ký ức chỉ như những mảnh vụn mờ mờ ảo ảo.

“Cô ta là tiếp viên phòng tiệc anh hay tổ chức mời khách. Thằng bé Nguyên này, năm nay 11 tuổi, lại giống anh như tạc, tôi chỉ nhìn qua là nhận ra ngay. Anh còn cách giải thích nào khác không?”

“Mẹ, con thật sự không biết gì về họ cả.”

“Tôi đẻ ra anh tôi còn lạ gì. Anh dám nhìn vào di ảnh bố anh trên bàn thờ kia mà nói là anh chưa từng có quan hệ léng phéng gì bên ngoài không?” bà Liên bất ngờ lớn tiếng. Ông Thắng im lặng. Ông biết rõ mình từng đi tiếp khách nhiều. Có những đêm xa nhà, uống say đến không nhớ gì, thì đương nhiên không thể quả quyết về chuyện đó. Trong ông lúc này đủ loại suy nghĩ ngổn ngang: cảm giác tội lỗi như kẻ bị bắt gian, đồng thời cố gắng tự phân trần rằng đó là một phần cần thiết để tồn tại ở thương trường. Từ hai bàn tay trắng, ông đã trải qua bao nhiêu, hy sinh bao nhiêu để tạo dựng được doanh nghiệp lớn như bây giờ. Mọi nỗ lực của ông không phải cốt cũng chỉ để mẹ ông nở mày nở mặt đấy sao?

“Anh im lặng là đúng rồi, có phải không?” nước mắt đã bắt đầu rỉ ra từ khóe mắt bà Liên. Rồi trước sự ngạc nhiên của ông Thắng, bà bước vội đến bàn thờ, mừng rỡ chắp tay khấn vái.

“Tạ ơn Trời Phật, tạ ơn các cụ phù hộ độ trì. Thế là nhà ta đã có cháu đích tôn nối dõi rồi.”

Ông Thắng gắng gượng chui ra khỏi mớ bòng bong trong đầu. Vậy ra mẹ không triệu ông về để trách cứ cái quá khứ đáng xấu hổ trước đây. Trái lại, bà đang vô cùng mừng rỡ trước khả năng ông có con riêng bên ngoài. Lâu nay ông Thắng đã nghe đến rác tai lời thúc giục sinh thêm con sau khi đứa đầu lòng là gái. Tuy nhiên ông cũng không ngờ mẹ mình lại khát cháu đến mức không màng tai tiếng mà hân hoan đi nhận một đứa trẻ lưu lạc bên ngoài về.

“Anh thu xếp cho tôi đi Đà Nẵng đón thằng bé càng sớm càng tốt.” bà Liên quay lại nói tiếp. Nước mắt đã khô, gương mặt bà ngời ngời rạng rỡ như trẻ ra mấy tuổi.

“Chuyện hệ trọng thế này sao có thể gấp thế được ạ? Còn Oanh, liệu cô ấy có chấp nhận không?” Ông Thắng lúng túng thoái thác, nhưng ông cũng quá biết sự kiên quyết của mẹ ông. Gương mặt bà Liên đanh lại. Lần duy nhất bà thuận theo ý con trai là để ông Thắng lấy vợ ở Sài Gòn, và điều đó khiến bà hối mãi đến giờ. Vậy nên dù trời có sập xuống bà cũng sẽ không chịu nhượng bộ nữa.

“Tôi gọi anh về không phải là để hỏi ý kiến, mà để thông báo. Còn vợ anh, anh tự mà đi nói với nó.”

***

Trưa Sài Gòn nắng như đổ lửa. An chầm chậm đạp xe về nhà. Ngoài học chính khóa, trong hè mẹ cũng đăng ký cho nhỏ đi học nâng cao và ngoại ngữ. Cuộc sống của cô bé mười bốn tuổi là một vòng lặp cố định từ nhà đến trường rồi từ trường về nhà. Mọi thứ đều đặn theo lịch trình được dựng sẵn, không gì lệch khỏi quỹ đạo. Nếu có, họa chăng chỉ là những ngày hiếm hoi mà ba An về thăm.

Vừa dắt xe vào đến cửa, An đã nhận ra mùi cà phê từ phòng khách. Nhà nhỏ từ ông bà ngoại đến mẹ đều chỉ dùng trà, nên mùi hương này là một tín hiệu đặc biệt: ba về. Ngày xưa khi An còn bé xíu và ba còn ở nhà, sáng nào ba cũng pha một phin cà phê và ngồi hút thuốc, đọc báo ở ngoài hiên. Dần dần, ba đi ra bắc lập nghiệp, những buổi sáng mang hương vị thơm đắng thưa thớt dần, gần như mất hẳn. Tuy vậy, An đã kịp ghi thật rõ vào tiềm thức, mong chờ nó từng ngày. Thế nên vào lúc này, chỉ cần thoáng nghe một cái là nụ cười đã thắp sáng gương mặt nhỏ. An nhảy chân sáo lên bậc cấp vào nhà.

Nụ cười ấy vụt tắt nhanh như lúc nó hiện ra.

An sựng lại bên cửa vì tiếng cãi vã vọng ra từ bên trong. Đây cũng là âm thanh nhỏ đã quá quen. Ba mẹ nhỏ khắc khẩu, to tiếng với nhau thường xuyên. Lúc đầu họ còn giấu, song dần dần thì việc này trở nên bình thường như cân đường hộp sữa. An tự học cách che mắt bịt tai mình, học bài hay đọc sách để coi như những âm thanh khó nghe đó vọng đến từ thế giới khác. Lần này cũng vậy, theo phản xạ, nhỏ chui ra sau cánh cửa, ngồi vùi mặt vào đầu gối, cố khiến mình nhỏ bé đi, trở nên vô hình.

“Tôi biết là tôi có lỗi với bà, nhưng tôi cũng không thể không nhận trách nhiệm.”

“Từ bao giờ ông biết thế nào là trách nhiệm? Ông đối với An thế nào? Nó cũng là con ông đấy.”

Có tiếng gì đổ bể trong nhà, và vài câu đấu khẩu qua lại, An không rõ nữa, cố bịt chặt tai. Một lúc sau, nhỏ nhận thấy đôi chân bước vội. Hé mắt nhìn từ sau cánh cửa, An chỉ kịp dõi theo bóng lưng ba vội vã đóng cửa xe phóng đi. Bên trong phòng khách, mẹ nhỏ ngồi đó, tâm trạng cũng ngổn ngang như bộ ấm chén đổ vỡ trên sàn. An len lén bước vào, nhặt gói bánh rơi giữa những mảnh sành.

“Ba… lại đi rồi hả mẹ?” An nói một câu bâng quơ, và lập tức hối hận. Lời ấy như chọc vào tổ kiến lửa trong lòng mẹ cô. Bà Oanh đứng bật dậy, hất gói bánh trên tay An rớt xuống trở lại.

“Đừng nhắc đến ông ta nữa.” mẹ cô gào lên, đồng thời dậm chân liên hồi lên mấy chiếc bánh như thể đó là cái người bà đang căm giận đến tột độ. Giải tỏa xong, mẹ An quay sang nhỏ, giọng vô cảm.

“Mẹ lên văn phòng. Hôm nay sẽ làm muộn. Con tự lo cơm nước. Đừng quên chiều nay cô giáo đến kèm thêm tiếng Anh đấy.” 

Nói đoạn, bà Oanh lấy xe máy đi. An lặng lẽ ngồi lượm lại những cái bánh rán vừng vốn tròn vo, nay đã nát vụn vì bị giẫm. Hồi nhỏ ba từng hỏi An thích gì, nhỏ nói thích bánh rán vừng. Thế là lần vào về ba cũng mua cho, không bao giờ thiếu. 

Và An luôn ăn hết. Kể cả khi chúng đã nát bấy, chẳng còn ra hình thù gì như lúc này. Giữa những mảnh sứ vỡ sắc lạnh, cô bé cố nhặt nhạnh, níu kéo mẩu còn lại của tình thương. Miếng bánh lạo xạo trong miệng vì lẫn với sạn và vụn sành. Vị mặn từ hai dòng nước chảy trên mặt nhỏ loang ra, trộn lẫn với vị bột nếp và đậu xanh.

***