NỮ ĐẾ, CHUYỆN CHƯA KỂ: Kỳ 1- “Nữ hoàng nước mắt” Đại Việt: Lý Thiên Hinh
Đăng lúc:
1750081505000
Trong:
Lịch sử
<div class="block-wrapper" type="paragraph"><p> Nếu
tìm suốt chiều dài lịch sử một người để trao danh hiệu “Nữ hoàng nước mắt” Đại
Việt thì đó chỉ có thể là nàng, Nữ đế duy nhất trong thời đại phong kiến: Chiêu
Hoàng Lý Thiên Hinh.</p></div><div class="block-wrapper" type="paragraph"><p> Lý
Chiêu Hoàng cất tiếng khóc chào đời vào tháng 9 âm lịch, năm Mậu Dần 1218. Bi kịch
đầu đời của nàng chính là sinh ra trong hoàng tộc vào thời buổi nhà Lý suy tàn.
Nàng lại là tiểu công chúa trong khi cha mẹ và bao người khao khát mong đợi một
hoàng nam, một người thừa kế. Nàng là con gái thứ của vua Lý Huệ Tông, trước
nàng đã có Thuận Thiên công chúa. Mẹ nàng, Thuận Trinh hoàng hậu Trần Thị Dung
vốn không được lòng thái hậu, lại chỉ sinh hai con gái nên càng trở thành cái
gai trong mắt bà nội. Cha nàng, ông vua ngồi trên ngai vàng nhưng không mang thực
quyền, dù rất yêu vợ thương con cũng đành bất lực trước những cuộc đấu đá tranh
giành của các phe phái triều đình, bất lực giữa cuộc chiến mẹ chồng nàng dâu
nơi cung cấm. Nàng vốn được cha đặt tên là Phật Kim, nhưng không rõ vì sao sau
đó lại đổi thành Thiên Hinh, tước hiệu Chiêu Thánh công chúa. Có lẽ ngay từ việc
đặt tên không thuận lợi đã báo hiệu cho một đời sóng gió về sau.</p></div><div class="block-wrapper" type="image"><img src="/api/v1/media/093bebcd9dcf26efdb9bb803e1332aab754a91d329751fd026a6bc5019b159f6.jpg"alt="1. Nu hoang nuoc mat Ly Thien Hinh.jpeg"style="max-width: 100%;"></div><div class="block-wrapper" type="paragraph"><p> Năm
1224, mới 6 tuổi, Thiên Hinh được vua cha truyền ngôi báu trở thành Lý Chiêu
Hoàng dưới sức ép của thế lực Trần gia, họ ngoại của nàng. Một cô bé 6 tuổi thì
có thể làm được gì ở trên ngai vàng?
Nàng chỉ có thể trở thành quân cờ trong tay chính mẹ ruột, thái hậu Trần Thị
Dung và những người thân bên ngoại, để rồi nhanh chóng đi tới cuộc đổi thay triều
đại sau màn nhường ngôi cho chồng và cũng là anh họ của nàng: Thái Tông Trần Cảnh.
Vị Công chúa trở thành Hoàng thái nữ, Nữ đế rồi từ đây nàng lui về hậu cung là
Chiêu Thánh hoàng hậu khi vừa 7 tuổi. Người đời trách tội nàng làm mất ngôi nhà
Lý, thậm chí Đền Đô cũng chỉ thờ 8 vị vua “Lý Bát Đế” còn vị vua thứ 9 là nàng
thì thờ riêng tại Long Miếu. Ở cái tuổi ăn chưa no lo chưa tới, nàng đã trở
thành “tội nhân” của dòng họ Lý.</p></div><div class="block-wrapper" type="paragraph"><p> Bi
kịch nối tiếp bi kịch, chẳng bao lâu sau màn đổi thay triều đại, năm 1226 cha
nàng, vua Lý Huệ Tông lúc này đã xuất gia, bị thái sư Trần Thủ Độ ép tự vẫn khi
mới 32 tuổi. Tiếp đó, với phương châm diệt trừ tất cả những mối nguy với cơ
nghiệp nhà Trần, Trần Thủ Độ liên tục ra tay đàn áp họ Lý, hạch tội, truy sát
tôn thất, bắt người họ Lý đổi sang họ khác, khiến hoàng tử Lý Long Tường (chú của
vua Huệ Tông) phải dẫn theo gia quyến rời bỏ quê hương tới tận Cao Ly nương
thân. Vậy là ở ngôi hoàng hậu, mới 8 tuổi, Thiên Hinh liên tiếp chịu nỗi đau mất
người thân: mất cha, mất bà, người thân họ nội bị chính họ ngoại truy sát. Ngày
mẹ nàng, Trần Thị Dung tái giá lấy Trần Thủ Độ- người cậu họ cũng là người gây
ra tấn thảm kịch cho họ Lý, nàng mất luôn chỗ dựa nơi đấng sinh thành. Thiên
Hinh chẳng đi đâu cả, nàng vẫn ở Hoàng cung nơi nàng sinh ra và lớn lên, nhưng
ngôi nhà đó đã không còn là nhà của nàng nữa. Hoàng cung đã đổi chủ và Thiên
Hinh chỉ còn lại một thân một mình, cô đơn trong chính ngôi nhà của mình.</p></div><div class="block-wrapper" type="paragraph"><p> Số
phận vẫn không ngừng thử thách người từng ở ngôi nữ hoàng. Lấy chồng từ thưở
lên 7, tới năm 15 tuổi thì Thiên Hinh hạ sinh con trai đầu lòng. Tiếc thay
Hoàng thái tử Trần Trịnh mất ngay sau khi chào đời để lại nỗi đau khôn nguôi
cho cha mẹ. Kể từ đó sức khỏe của Chiêu Thánh hoàng hậu giảm sút. Nàng và Trần
Cảnh chung sống nhiều năm nhưng chưa có con nối dõi. Năm 1237, trước nỗi lo huyết
thống hoàng gia đứt đoạn, một lần nữa thái sư Trần Thủ Độ ra tay ép buộc Trần
Thái Tông phế Chiêu Thánh và lập Thuận Thiên,chị gái nàng cũng là chị dâu của
vua, đang mang thai 3 tháng làm hoàng hậu. Màn “giành vợ cướp con” này dẫn tới
sự kiện Trần Liễu (anh của Trần Cảnh, chồng của Thuận Thiên) làm loạn bất
thành, Trần Cảnh trốn lên Yên Tử đi tu không được và gây ra mối hiềm khích
trong 2 nhánh trưởng thứ mà sau này họ Trần chủ trương hôn nhân nội tộc để ràng
buộc, hàn gắn. Kết cục là cả 4 người cháu đều không thoát khỏi bàn tay Thái sư.
Thái Tông buộc phải phế lập Hoàng hậu, Thuận Thiên trở thành Hoàng hậu của em
chồng đồng thời là em rể, Trần Liễu để giữ mạng sống phải an phận làm An Sinh
vương, còn Thiên Hinh bị giáng làm Chiêu Thánh công chúa. 15 tuổi nàng mất con,
19 tuổi mất ngôi hoàng hậu, mất luôn cả chồng. Nàng từng là nữ đế rồi thành phế
đế, từng là hoàng hậu giờ lại thành phế hậu. Nàng không thể rời khỏi Hoàng cung
bởi ông cậu Thái sư không để nàng ra khỏi tầm mắt. Thiên Hinh bị giam lỏng
trong chính ngôi nhà của mình. Nàng chỉ có thể âm thầm lặng lẽ, cô đơn sống qua
ngày.</p></div><div class="block-wrapper" type="paragraph"><p> Mười
một năm sau, năm 1248 một lần nữa Thiên Hinh mất đi người chị duy nhất của
mình. Thuận Thiên hoàng hậu đột ngột qua đời khi chỉ mới 32 tuổi, để lại 4 đứa
trẻ cháu mồ côi còn quá nhỏ. Những năm sau đó, vua Trần Thái Tông có nạp phi
nhưng không hề lập hậu. Sử sách không còn nhắc đến Thiên Hinh, nhưng hẳn rằng
nàng không thể đếm nổi bao nhiêu nước mắt đã rơi cùng những đứa cháu của mình
nơi Hoàng cung rộng lớn mà vắng bóng người thân.</p></div><div class="block-wrapper" type="paragraph"><p> Sử
sách chỉ nhắc tới Thiên Hinh trong một chuyện thị phi khác. Năm 1258, sau chiến
thắng trước quân Nguyên Mông lần thứ nhất, Trần Thái Tông đem gả Chiêu Thánh
công chúa cho quan Ngự sử đại phu Lê Tần,
người đã lập đại công giúp vua thắng giặc và được ban tên Lê Phụ Trần. Lê Tần vốn
là cận thần đồng trang lứa với vua Thái Tông, cũng có nghĩa rằng ở thời điểm
ban hôn cả Lê Tần và Lý Thiên Hinh đều đã ngoài 40 tuổi. Quyết định này của vua
gây nhiều tranh cãi, đàm tiếu trong thiên hạ. Có người nói nhà vua bạc tình
“chơi hoa rồi lại bẻ cành bán rao”. Kẻ chỉ trích nhà Trần luân thường hủ bại,
Trần Thái Tông đem vợ ban thưởng, Lê Tần là bầy tôi mà lấy lại vợ vua, Chiêu
Thánh chấp thuận gả đi là mất hết liêm sỉ. Cũng có người đời sau đặt giả thiết
biết đâu việc ban hôn là bình phong cho cái kết của một mối tình khác. Sử chép
lại ngay sau khi ban hôn, trong tháng giêng, Lê Phụ Trần với tước phò mã Bảo
Văn Hầu được Vua cử đi sứ nhà Nguyên. Sau khi tái giá, Chiêu Thánh công chúa rời
xa kinh thành về phủ họ Lê. Cùng năm, ngày 24 tháng 2 âm lịch, Trần Thái Tông
truyền ngôi cho con là Thái tử Trần Hoảng tức vua Trần Thánh Tông và lui về làm
Thái thượng hoàng. Sau khi nhường ngôi, Thượng hoàng thường ở phủ Thiên Trường
(Nam Định) hoặc am Thái Vi thuộc hành cung Vũ Lâm (Ninh Bình), khi có việc mới
trở về kinh sư.</p></div><div class="block-wrapper" type="paragraph"><p> Ở
tuổi 40, cuộc đời Lý Thiên Hinh rẽ sang một lối khác, lần này là rời xa Hoàng
cung nơi nàng gắn bó quá nửa đời người. Có bao nhiêu nước mắt đau thương, mất
mát, đắng cay, nghiệt ngã nàng đã khóc suốt thời niên thiếu tới tuổi trung
niên? Không ai biết được. Nhưng vào 20 năm cuối của cuộc đời, hẳn nàng đã rơi
những giọt nước mắt hạnh phúc khi được làm mẹ, được chứng kiến con trai và con
gái trưởng thành. Sử chép lại Chiêu Thánh công chúa sinh được hai người con,
con trai là Thượng vị hầu Lê Tông sinh năm 1259, sau này được ban quốc tính,
chính là danh tướng Bảo Nghĩa vương Trần Bình Trọng, con gái là Ứng Thụy công
chúa Ngọc Khuê sau được gả cho Trạng nguyên Trần Cố. Cả một đời sóng gió của Nữ
đế khép lại với hạnh phúc tuy muộn màng nhưng thật xứng đáng.</p></div><div class="block-wrapper" type="paragraph"><p> Dù
thế nào đi nữa, “Nữ hoàng nước mắt” của Đại Việt cũng đã làm trọn vai trò dấu gạch
nối giữa hai triều đại. Dù lịch sử chẳng viết nhiều về nàng nhưng có một sự thật
rành rành: cuộc đời đẫm nước mắt của nàng đã góp phần giảm bớt tang thương thời
loạn, giúp cho thiên hạ thái bình, Trần triều thịnh trị.</p></div><div class="block-wrapper" type="paragraph"><p><b><i>Đọc thêm:</i></b></p></div><div class="block-wrapper" type="linkTool"><a class="link-content" target="_blank" rel="nofollow noindex noreferrer" href="https://blog.vietales.vn/publication/nu-de-chuyen-chua-ke-k%E1%BB%B3-2-thuan-thien-cong-chua-thuan-theo-y-troi-hay-chang-the-lua-chon"><div class="link-title">NỮ ĐẾ CHUYỆN CHƯA KỂ: Kỳ 2 Thuận Thiên Công Chúa: Thuận Theo Ý Trời Hay Chẳng Thể Lựa Chọn?</div><p class="link-description"></p><span class="link-anchor">blog.vietales.vn</span></a></div>